Bạn có tin con số này không? Cho dù bạn là người lạc quan nhất thì cũng không thể thuyết phục được bạn tin một điều còn hơn cả sự hoang tưởng. Không cần phân tích gì nhiều, cũng không cần điều tra xã hội học mất công, mỗi người trong chúng ta đều nhận thức được về chất lượng văn hóa trong cộng đồng.

Gia đình văn hóa chính là cá nhân con người có văn hóa. Nếu như có đến 19 triệu gia đình văn hóa thì còn có cọng rác nào trong khu phố không? Nếu như 85,03% số gia đình Việt Nam đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa thì có vụ ẩu đả vì quẹt xe không? Có rất nhiều câu hỏi tương tự và câu trả lời sẽ chứng minh ngược lại với con số quá đẹp đến ngỡ ngàng nêu trên.

Bỏ ra công sức, thời gian của nhiều người, tốn kém không ít tiền bạc chỉ để thu về một con số không thực chất, phỏng có ích gì? Biết là hình thức mà vẫn cứ làm, biết là dối trá mà vẫn cứ chấp nhận nó như một sự tồn tại hiển nhiên, tại sao lại như vậy? Bệnh hình thức đã quá trầm trọng, đến mức rất khó chữa.

Không thể xây dựng văn hóa cộng đồng có chất lượng cao hơn bằng những phong trào hình thức, và con người chỉ mất văn hóa hơn khi sống trong môi trường có quá nhiều điều không trung thực. Thử hỏi trong 19 triệu gia đình được danh hiệu gia đình văn hóa, có mấy ai quan tâm đến danh hiệu đó không, và thử hỏi số gia đình không đạt danh hiệu, sẽ có câu trả lời tương tự.

Thấy rõ việc tặng danh hiệu gia đình văn hóa là hình thức, là không cần thiết nhưng ít ai dám lên tiếng đề nghị bỏ đi, đừng làm nữa, mất thì giờ và tốn kém. Ai cũng im lặng vì an thân, vì sợ bị đánh giá rằng phát ngôn ngược lại với chủ trương, là có suy nghĩ tiêu cực, thậm chí phá hoại. Còn nếu làm thì phải có tư duy, cách làm hoàn toàn khác, thực chất và được cộng đồng ủng hộ.

Hãy có một niềm tin rằng, khi nói lên một điều dù trái tai nhưng có lợi cho cái chung thì phải làm bởi vì đó là thái độ tích cực, có trách nhiệm và đóng góp thiết thực cho sự tiến bộ xã hội. Nghĩ trong đầu mình điều đó không đúng, nhưng im lặng thỏa hiệp với nó, thì đó cũng là sự dối trá, dối trá với chính mình, sau đó là đồng lõa với sự dối trá chung quanh ta.

Không chỉ chuyện danh hiệu gia đình văn hóa, còn nhiều phong trào khác rất hình thức.

Đất nước chỉ tiến bộ khi dẹp bỏ những thứ dối trá, xây dựng xã hội trên nền tảng của sự công chính và sự thật.