3 người không trung thực trong 1,1 triệu người kê khai. Hay TPHCM, 10 năm, chỉ 1 người kê khai không trung thực. Hay Hà Nội, có 1 người không trung thực trong kê khai...
Những con số ấy trở thành "tiếu lâm dân gian", trở thành giai thoại đầy mỉa mai sự hình thức của việc kê khai. Bởi nói như vị quan chức nọ: “Khó có thể tin” đó là sự trung thực.
Hôm qua, Đà Nẵng đã chọn 5 cán bộ để xác minh tài sản kê khai. Bình Định cũng vậy, sẽ tiến hành xác minh tài sản kê khai của 20 cán bộ. Còn trước đó, Hà Nội công bố sẽ bốc thăm để chọn xác minh kê khai tài sản...
Bốc thăm, lựa chọn ngẫu nhiên. Nghe qua thì có vẻ “xanh chín”. Nhưng thật ra, đây là một biện pháp, một động thái mới mẻ, để ít nhất “làm mới” câu chuyện kê khai.
Còn việc nó có giảm bớt câu chuyện bi hài “cả triệu người kê khai chỉ 1 không trung thực” được hay không thì còn... tùy.
Nhớ năm 2018, Cục trưởng Cục Phòng chống tham nhũng Thanh tra Chính phủ Phạm Trọng Đạt, ngay tại một kỳ họp Quốc hội, đã thẳng thắn: Có quan chức nào có 4-5 cái nhà mà đứng tên mình hay vợ mình đâu.
Và dẫu là một Cục trưởng Cục Phòng chống tham nhũng nhưng ông Đạt cũng bày tỏ rằng: “Biết nhiều quan chức đưa tài sản cho người khác nhưng mình không thể làm gì được vì không có quy định. Những người được chuyển giao tài sản họ có phải đối tượng kê khai tài sản đâu mà hỏi. Họ nói tài sản đó họ làm ra, còn nếu làm sai thì các anh bắt đi. Làm sao mà bắt được!”.
Lời phát biểu như xác nhận sự bất lực, biết mà không làm gì được, và hơn cả thế là những kẽ hở trong quy định xác minh kê khai.
Vào đúng ngày Hà Nội công bố biện pháp bốc thăm xác minh tài sản, Hàn Quốc cũng công khai Bảng kê tài sản của vợ chồng Tổng thống Yoon Suk-yeol, Đệ nhất phu nhân Kim Keon-hee và 13 cố vấn cấp cao tại Văn phòng Tổng thống.
Tất tật: Từ tài sản chung, tài sản riêng; Từ tiền gửi ngân hàng đến nhà, đất. Và cả sự biến động tăng giảm tài sản.
Điều đáng nói là Bảng kê khai này không “cất ngăn tủ” mà được niêm yết công khai để bất cứ người dân nào cũng có thể biết và giám sát.
Có lẽ, nếu chúng ta thực sự muốn chấm dứt câu chuyện hài “triệu người kê khai chỉ 1 không trung thực” thì công khai chính là chìa khoá.
Người ta đã nói rồi: Không thể có sự minh bạch nếu thiếu công khai.