Dự án đường Vũ Trọng Phụng mở rộng chỉ dài có 440m, nhưng suốt 3 năm qua vẫn mãi chưa xong. Báo chí liên tục ghi nhận cảnh người xe ùn tắc kinh hoàng giữa bộn bề công trường cát đá lầm bụi, dây điện lơ lửng, hầm hào khắp nơi.
Đại diện BQL Dự án cho biết, tắc là ở khâu giải phóng mặt bằng (GPMB). Cụ thể: Còn 3 hộ dân chưa di dời.
Hà Nội từng có đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục được coi là “đắt nhất hành tinh”. Chỉ 2,2km nhưng tổng vốn đầu tư lên tới 7.800 tỉ đồng. Tính ra trên con đường này, mỗi mét ngốn đến 3,5 tỉ đồng.
Lý do: Vẫn là chuyện GPMB. Bởi trong số 7.800 tỉ đồng ấy, chi phí bồi thường GPMB, tái định cư cho khoảng 2.000 hộ dân đã lên tới hơn 6.400 tỉ đồng.
Đến đây, chúng ta không thể nhắc lại phát ngôn của một cựu Chủ tịch Hà Nội: “Chúng ta đang phải trả giá vì đã quy hoạch băm nát Hà Nội”.
Băm nát, vì “những khu đất 5-7ha cũng bị băm ra cho 2-3 chủ đầu tư”; vì những uốn lượn và kéo dài “toàn nội bộ chúng ta ra cả”; vì chất lượng những đồ án kém đến tồi tệ. Và những con đường đắt nhất hành tinh chỉ đang cho thấy tầm nhìn quy hoạch tủn mủn, quy hoạch giao thông lẫn lộn, không theo kịp quy hoạch dân cư, chẳng những thiếu một nhạc trưởng mà còn thiếu cả sự thống nhất giữa “ông cựu”, “ông tân” mà sự chỉ trích của ông cựu Chủ tịch chính là một ví dụ.
Nhưng không chỉ Hà Nội “trả giá”, GPMB đang là rào cản với hầu hết các công trình giao thông mà chuyện thời sự nóng hổi nhất là cao tốc Bắc-Nam, một trọng điểm của trọng điểm, đến trước khởi công, vẫn còn 22% mặt bằng chưa thể giải phóng. Hôm qua, 530m đường ở Tư Nghĩa - Quảng Ngãi làm dậy sóng dư luận, ở nghĩa dù chỉ “nửa cây số” đường nông thôn, nhưng tốn kém đến 42 tỉ đồng. Câu chuyện như thể “sao y bản chính”: Trong 42 tỉ đồng ấy, chi phí xây lắp chỉ 10 tỉ đồng và 25 tỉ đồng là để GPMB. 25 tỉ đồng, là nhiều, nhưng không đắt so với 115 căn nhà của dân, so với 8.700m2 đất bị thu hồi, bởi nhà ấy, đất ấy là sinh kế, là an cư.
Chúng ta phải chịu những con đường “đắt nhất hành tinh”. Chúng ta phải trả giá vì những quy hoạch băm nát, trả giá về tầm nhìn quy hoạch... Nhưng suy cho cùng “cái giá” ấy không thể đổ xuống đầu dân bằng sự rẻ mạt của những đồng tiền đền bù. Cho nên, để không còn những đoạn đường 440m làm 3 năm không xong thì thà như Quảng Ngãi 42 tỉ đồng cho 530m đường, nếu tiền đền bù thực đến với dân.