Khoản 1 Điều 33 về nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập của Luật Phòng, chống tham nhũng nêu rõ, không chỉ cán bộ, công chức, viên chức - những người có nghĩa vụ phải kê khai tài sản, thu nhập của mình mà còn phải kê khai của cả vợ hoặc chồng, con chưa thành niên.

Theo đó, tùy vào mức độ của hành vi, công chức kê khai tài sản của người thân không trung thực có thể bị xử lý nặng nhất là buộc thôi việc.

Quy định này phù hợp với thực tế. Nhiều vị có vợ đứng tên tài sản lớn, không biết từ đâu ra. Con chưa học hết trung học, chưa đi làm ra tiền, vậy mà có cổ phần, cổ phiếu, biệt thự, ôtô sang trọng, của cải đó cũng không biết tiền từ đâu ra.

Nói không biết vậy thôi, còn muốn biết lại quá dễ. Chỉ cần bắt buộc khai báo đầy đủ, hỏi nguồn gốc tài sản ắt sẽ rõ. Nếu làm ăn thì làm gì, đóng thuế bao nhiêu. Nếu đi làm thì làm ở đâu, lương bao nhiêu.

Không ít cán bộ, công chức sở hữu nhà cửa, biệt thự lớn, ngay trước mắt thiên hạ, như trêu ngươi. Nhưng luật pháp "bó tay" không sờ được vì không có chứng cứ tham nhũng. Mặc dù ai cũng biết, không thể có đồng lương công chức và đồng tiền lương thiện trong những tòa nhà đó. Của nổi như vậy, huống nữa của chìm.

Đã có trường hợp cán bộ to mất chức do kê khai tài sản không trung thực. Đó là Cựu Bí thư Bến Tre Lê Đức Thọ đã vi phạm nghiêm trọng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, Quy định những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương trong việc kê khai, minh bạch tài sản, thu nhập.

Một Bí thư Tỉnh ủy là Ủy viên Trung ương Đảng, sai là xử, điều đó cho thấy sự quyết tâm chống tham nhũng của Đảng. Và đây chính là cái "gương xấu" để có cán bộ, công chức soi vào, lấy đó mà giữ mình.

Từ "gương xấu" đó, bất cứ cán bộ, công chức có nghĩa vụ phải kê khai tài sản, đều soi cho rõ, để tự biết phải làm đúng theo quy định, trong đó có kê khai tài sản của vợ/chồng và con cái. Người có chức vụ càng cao thì càng phải gương mẫu trong kê khai, minh bạch tài sản và thu nhập; phải giải trình rõ ràng, cụ thể nguồn gốc và biến động tài sản một cách trung thực, đúng quy định.

Ai không làm đúng quy định xử lý buộc thôi việc. Chỉ có như vậy mới hạn chế được quốc nạn tham nhũng.

Luật chỉ quy định kê khai tài sản của vợ/chồng và con, nhưng đó chỉ là giới hạn tương đối. Đôi khi, tài sản tẩu tán không chỉ là vợ con đứng tên, mà còn cha mẹ, anh chị em, kể cả cháu chắt.