Dự án Nhà máy sản xuất viên nén năng lượng Quảng Bình của Công ty TNHH Phát triển nguồn lực Dohwa (Hàn Quốc) là một điển hình trên cả nước về việc lấy đất rồi để đó từ năm này sang năm khác, gây bức xúc trong dư luận cũng như ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của các địa phương.
Dự án này được thực hiện tại Khu công nghiệp Cảng biển Hòn La (huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình), có vốn đầu tư 240 tỉ đồng trên diện tích đất sử dụng 3ha, chia làm 2 giai đoạn. Ở giai đoạn 1, khởi công xây dựng trong quý II/2016, hoàn thành dự án đi vào hoạt động trong quý II/2017. Giai đoạn 2, khởi công xây dựng trong quý II/2018, hoàn thành dự án đi vào hoạt động trong quý II/2019.
Lý thuyết và “chào hàng” với địa phương là thế. Tuy nhiên, theo ghi nhận mới nhất của Báo Lao Động, sau 8 năm từ khi khởi công, dự án chỉ mới san lấp mặt bằng, xây dựng hoàn thành nhà điều hành, hệ thống hàng rào, cổng chính. Các hạng mục như nhà xưởng, lắp đặt máy móc, thiết bị để vận hành chưa đầu tư xây dựng.
Vấn đề nữa là trong 8 năm nay, nhà đầu tư của dự án này đã rất nhiều lần xin gia hạn tiến độ, cam kết, rồi lại xin gia hạn, cam kết… Nhưng rồi mọi thứ vẫn không có gì thay đổi.
Và bây giờ thì chính quyền địa phương gần như đã mất hết sự kiên nhẫn! Dù rằng, để có được một dự án đầu tư nước ngoài đối với một địa phương như Quảng Bình là chuyện không hề dễ dàng gì.
Đây cũng không phải là chuyện riêng gì của Quảng Bình mà là chuyện phổ biến ở các địa phương với thực trạng: Mỗi một kỳ tổng kết 6 tháng hoặc cuối năm, những bản báo cáo luôn rất hồ hởi, nhấn mạnh về những con số cụ thể về thu hút đầu tư trong và ngoài nước. Kèm theo là những dự báo lạc quan về nguồn việc làm tạo ra và thu thuế dự kiến.
Tuy nhiên trong thực tế, từ nói đến làm và làm được lại có những khoảng cách rất xa, thậm chí rất chua chát.
Chua chát là vì ngoài chuyện năng lực nhà đầu tư có vấn đề thì nhiều dự án lấy đất rồi để đó đến 8 năm như ở Quảng Bình, còn bị biến tướng thành “chạy dự án” để chuyển nhượng kiếm lời, thu lợi bất chính, làm náo loạn, bất ổn cho cả thị trường bất động sản.
Đến mức, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong kỳ họp gần nhất đã yêu cầu phải tìm giải pháp để ngăn chặn khi cho ý kiến vào dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi).
Mặc dù có đến 2 phương án ngăn chặn được đưa ra. Nhưng Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu, cần tiếp tục rà soát để trình lại trong kỳ họp tới bởi cả 2 phương án hiện đều chưa thực sự thuyết phục.
Trong khi đó kết luận nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lưu ý, đây là vấn đề lớn, nếu quyết định không thận trọng, kỹ lưỡng sẽ tạo ra khe hở cho tiêu cực, tham nhũng, thất thoát.
Quốc hội, sẽ sớm có giải pháp hiệu quả về luật đối với các dự án treo, dự án “chạy”. Còn các địa phương, trước mắt, giải pháp tối ưu nhất vẫn là thái độ “thanh lọc” dứt khoát như Quảng Bình!