Đến bây giờ, chính Hà Nội cũng không biết bao giờ Cát Linh- Hà Đông mới có thể vận hành. Trong khi đó, thành phố sẽ phải vay lại 98,35 triệu USD để giải ngân các hạng mục khai thác, vận hành tuyến này.
13,1km, 11 năm chưa hoàn thành, 3 nhiệm kỳ bộ trưởng, 8 lần lỗi hẹn.
Tổng mức đầu tư từ 552 triệu USD (8.770 tỉ đồng), trong đó vốn vay Trung Quốc là 419 triệu USD đã bị đội lên thành 18.001,6 tỉ (tăng 9.231,6 tỉ). Và giờ đây, cái tưởng ngon, tưởng rẻ đã trở thành món nợ 650 tỉ mỗi năm, tức là 1,8 tỉ đồng mỗi ngày.
Từ kỳ vọng, đã trở thành vô vọng. Từ hy vọng, đã trở thành thất vọng. Và giờ đây, mỗi khi cái tên Cát Linh- Hà Đông được nhắc tới là y như rằng nó đồng nghĩa với bức xúc từ những người dân chịu đựng cảnh “nhà cửa phải di dời, cây cối bị chặt hạ”, giao thông ùn tắc tê liệt trên tuyến suốt cả thập kỷ. Và gánh nặng nợ nữa, đang tăng dần theo mỗi lần trễ hẹn.
Nhưng Cát Linh không phải là lý do để không tiếp tục đầu tư các công trình hạ tầng giao thông, nhất là đường sắt cao tốc, nhất là đối với một thành phố dân số mỗi năm tăng thêm “cả huyện người” và ùn tắc đã trở thành nỗi khiếp đảm kinh niên. Chỉ có điều, nó phải có một cơ chế ràng buộc trách nhiệm đủ mạnh để không dẫm lại vết xe đổ còn sờ sờ ra đó.
Quay trở lại dự án metro số 3 Ga Hà Nội - Hoàng Mai. Tổng mức đầu tư dự kiến 1.752,78 triệu USD (khoảng 40.576,86 tỉ) trong đó, vốn vay ODA gần 1,5 tỉ USD (khoảng 34.296 tỉ đồng).
Lo, vì vốn đối ứng chỉ khoảng 6.280 tỉ đồng. Y như việc làm cái nhà to, nhưng chỉ có 15,5% số tiền, còn lại là đi vay.
Lo, vì có quá nhiều ga ngầm, hầm chui nay mai sẽ trở thành những lô cốt, nút cổ chai thêm vào sự ùn tắc triền miên.
Lo, vì tuyến này đi qua quá nhiều khu vực “đất vàng” trong khi ngân sách giải phóng mặt bằng tính một cách hồn nhiên, chỉ chưa tới 2.000 tỉ.
Và hãy chú ý đến mốc thời gian dự kiến hoàn thành “giai đoạn 2021 – 2025”.
Ai là người sẽ đứng ra chịu trách nhiệm trước dân nếu giai đoạn ấy lại không kéo dài đến 2030 thậm chí 2035 như “nhãn tiền” Cát Linh- Hà Đông?!
Cát Linh- Hà Đông vẫn ở nguyên đó. Và chưa có bất cứ ai chịu trách nhiệm trước sự lãng phí nghiêm trọng, trước những tổn hại khủng khiếp này. Và có lẽ, cái còn thiếu để dân có thể tin, mà tiếp tục đóng thuế và trả nợ- chính là cơ chế mà rút cục trách nhiệm như “hòa cả làng” như này.
Vậy thì có gì đảm bảo mettro số 3 không tiếp tục đội vốn, lỡ hẹn?