"Báo động đỏ" là từ mà Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã dùng trong một cuộc họp hồi tháng 2 năm nay.
Bức tranh tổng thể về không khí ở Hà Nội, nếu có thể mô tả trên toan, có lẽ chỉ có hai màu chủ đạo xám- đỏ. Xám, lầm bụi trên mọi con đường khi nồng độ bụi PM 2.5 (bụi có đường kính động học ≤2,5µm) đều vượt tiêu chuẩn quốc gia và thế giới. Và đỏ, khi chỉ số AQI, đo lường mức độ ảnh hưởng chất lượng không khí đến sức khỏe luôn ở mức báo động.
Hôm qua, tôi bắt gặp trên mạng một dòng quảng bá sản phẩm. Đó là một loại chai không khí sạch nhập khẩu Canada. Đây là loại đã gây sốt tại Trung Quốc từ 2-3 năm trước. Vâng, chết nỗi nó thuần tuý chỉ là không khí, để thở. Chết nỗi, trong danh sách các thị trường triển vọng, VN có lẽ phải đứng ở vị trí thứ 2, sau mỗi Trung Quốc.
Phải chăng đã đến thời điểm người dân thủ đô nói riêng, người VN nói chung sẽ phải móc ví cho không khí nhập khẩu?!
Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia đưa ra số liệu ước tính chi phí khám, chữa bệnh về hô hấp, thiệt hại kinh tế do nghỉ ốm với người dân nội thành Hà Nội là 1.500 đồng/người/ngày. Với khoảng 3,5 triệu dân nội thành, quy đổi tổng thiệt hại kinh tế do mắc các bệnh đường hô hấp khoảng 2.000 tỷ đồng/năm.
2.000 tỷ cho chuyện "mũi dãi"! Người dân thủ đô đang phải trả giá rất đắt cho vấn đề môi trường sống.
Chính những cư dân TP cũng có một phần trách nhiệm. Hãy nhìn những chiếc xe gắn máy cũ nát đến không còn nhìn ra hình hài đang ngày ngày xả độc vào không khí.
Nhưng nguyên nhân "suy cho cùng" phải là ở mô hình phát triển. Bởi khi những nhà máy nhiệt điện than tiếp tục phát triển ở khắp mọi nơi thì có khác gì chúng ta nhập khẩu ô nhiễm, nhập khẩu công nghệ rác để tự đầu độc chính mình.
Xin hãy nhìn scandal "nhận chìm vật chất" với rất nhiều trá ngụy và bao biện để tự đặt ra và tự trả lời một câu hỏi: Từ bao năm qua, những "vật chất" ấy đã và đang được "nhận chìm" ở đâu?! Hay trong chính buồng phổi, dạ dày chúng ta?
2.000 tỷ chi phí của 3,5 triệu dân cư nội thành có thể là một chỉ giới đỏ về tình tạng sức khỏe bị ảnh hưởng bởi môi trường. Nhưng còn những báo động đỏ khác, trên trời, dưới đất, trong lòng đại dương mà chúng ta chưa định lượng nổi bằng tiền mà những thiệt hại của nó, con cháu chúng ta mới là người gánh chịu.