5 tuyến đường sắt đô thị đang chờ đón tân Bộ trưởng. Trong tình trạng cả 5 tuyến đường đều đang chậm tiến độ; đang buộc phải điều chỉnh thời gian nhiều lần; đều đang tăng tổng mức vốn đầu tư. Báo cáo của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể vừa gửi tới Quốc hội.
Chao ôi cả 5/5. Có nghĩa tỉ lệ chậm tiến độ, đội vốn là tuyệt đối, là 100%.
Metro Bến Thành - Suối Tiên, chẳng hạn, được UBND TPHCM phê duyệt từ năm 2007, dự kiến hoàn thành 2017. Nhưng dự án này đã 4 lần “bị” điều chỉnh tiến độ. Cứ mỗi lần “điều chỉnh” lại thêm cả núi tiền. Từ 17.387 tỉ đồng tổng mức đầu tư ban đầu đã lên 43.700 tỉ đồng. Và vừa xong, “cặp đôi” Bến Thành - Suối Tiên và Bến Thành- Tham Lương cùng xin lùi tiến độ: Tới 2028 và 2030... Cho dù khối lượng thi công đã đạt đến 92-93%.
Nếu có một di sản, thì chắc chắn, đây là di sản tệ nhất dành cho tân Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải.
Còn nhớ chỉ một dự án Cát Linh- Hà Đông, người tiền nhiệm của ông đã 4 lần “hớ” cam kết tiến độ. Hớ đến phát sợ. Đến mức thôi không cam kết nữa.
Đường sắt đô thị luôn là chủ đề nóng. Và bởi trong khi ngân sách, như trút tiền, đã đầu tư đến 66.011 tỉ đồng, thì tiến độ lại ngược hoàn toàn.
Tân Bộ trưởng, sẽ chỉ có quỹ thời gian hơn 3 năm để hoàn thành mục tiêu 3.000 km đến năm 2025.
Khó khăn đang vô số. Chẳng hạn dự án cao tốc Bắc- Nam giai đoạn I có 11 dự án thành phần thì đến giờ mới chỉ có 1 đưa vào khai thác (đoạn Cao Bồ- Mai Sơn). Khối lượng công việc cực lớn. Thời gian ấn định rất gấp rút. Trong khi thiên tai và những cơn “bão giá kép” khiến giá vật tư, vật liệu, đặc biệt là cát san lấp, đang tăng rất khủng khiếp so với thời điểm ký kết các hợp đồng. Trong khi nguồn vốn đối với các doanh nghiệp xây dựng gần như đang “hết room”. Đó không chỉ là khó khăn. Đó là một nan đề, một thách thức mà tân bộ trưởng không thể không có lời giải.
Căn bệnh chậm tiến độ trong xây dựng cơ bản phải nói là cực kỳ kinh niên. Lấy ngay dự án Siêu sân bay Long Thành ra làm ví dụ. Mặc dù cả Thủ tướng, Phó Thủ tướng đã trực tiếp thị sát, trực tiếp chỉ đạo, nhưng trước mốc thời gian hoàn thành 3 năm, thậm chí giải phóng mặt bằng còn chưa xong.
Tân bộ trưởng, chắc chắn là cần tới sự mạnh mẽ, quyết đoán để tiến độ các dự án không trở thành một chướng ngại vật cản trở đột phá về hạ tầng, không trở thành một “lý do cá nhân” với riêng ông!