Kiệt quệ và bế tắc là tình cảnh của Bệnh viện Bạch Mai khi xin rút khỏi cơ chế tự chủ toàn diện.
Là bệnh viện đầu ngành, nhưng thiết bị phục vụ chẩn đoán hình ảnh thiếu “trầm trọng”. Thiết bị chẩn đoán trong y học hạt nhân và u bướu từ máy Pet CT, cộng hưởng từ, xạ phẫu: Chỉ là con số 0.
Là “tuyến cuối”, nhưng những máy móc, thiết bị hiện đại phục vụ phẫu thuật như robot, thiết bị vi phẫu... thì đang lưu kho 2 năm nay. Máy chụp 250 dãy, từng “hiện đại nhất Đông Nam Á” nhưng giờ... đắp chiếu.
Không chỉ là chuyện những cái máy. Bạch Mai cũng đang chảy máu chất xám trầm trọng. Năm 2021: Hơn 200 cán bộ viên chức xin thôi việc; 9 tháng đầu năm 2022, thêm 105 người nữa.
Những người ở lại thì cũng kiệt quệ với triền miên những ngày “đi từ 3-4 giờ để kịp 5 giờ sáng làm việc”. Trong khi “Thu nhập tăng thêm hiện nay chỉ bằng 1/2 đến 1/3, thậm chí 1/5 mức thu nhập năm 2019”.
Tại sao Bạch Mai ra nông nỗi này?
Có lẽ phải trở lại thời điểm tháng 3.2021, khi Hội đồng quản lý bệnh viện này thông qua nghị quyết về giá khám chữa bệnh.
Ngay lập tức, nó bị dư luận phản ứng gay gắt. Nguyên do là vì những cái giá bị cho là trên trời. Chẳng hạn giá khám giáo sư: 550 ngàn đồng; phó giáo sư: 450 ngàn đồng; bác sĩ chuyên khoa II: 350 ngàn; bác sĩ chuyên khoa I: 250 ngàn. Chẳng hạn, giá giường bệnh từ 1,390 triệu đồng đến 2,3 triệu/người/ngày (tuỳ loại). Riêng giường loại đặc biệt: 3,3 triệu/người/ngày.
Rồi, cũng ngay lập tức, Bộ Y tế tuýt còi. Với lý do: Giá khám, chữa bệnh tại cơ sở khám chữa bệnh của nhà nước phải áp dụng theo giá, khung giá do Bộ Y tế ban hành.
Bạch Mai trở về như trước với giá dịch vụ y tế thu theo... giá ấn định. Mà giá ấn định thì mới chỉ tính 4/7 yếu tố cấu thành giá.
Chẳng hạn giá dịch vụ siêu âm chỉ được phép thu 44.000 đồng - theo ấn định của Bộ Y tế. Trong khi các cơ sở khác đang thu từ 100.000-130.000 đồng.
Cho cơ chế “tự chủ toàn diện”, tức là phải mua sắm tất - hàng ngàn tỉ tiền thiết bị (và giờ còn không cho phép liên kết với tư nhân để đặt máy), tức là phải tự chi thường xuyên tất tật…nhưng giá thì lại chỉ được theo giá nhà nước, theo giá chung, giá cào bằng.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí đã nói đúng rằng: “Giao cho tự chủ nhưng không cho quyền làm tự chủ”.
Bởi như thế có nghĩa vừa khai sinh vừa đồng thời khai tử cơ chế tự chủ toàn diện