Hình như chuyện cải cách, cắt giảm điều kiện kinh doanh (ĐKKD) chưa bao giờ thôi thời sự, chưa bao giờ thôi bức xúc và cũng chưa bao giờ thôi vô lý.
Đại ý, nó là chuyện “cứ xử lý vấn đề vi mô là ngoằng thêm một câu có chuyện cấp phép trong đó…”.
Đại ý, nó như Nghị định 109 về kinh doanh xuất khẩu gạo, 8 năm trời “hãm hại” nhiều thương nhân trong ngành. Và dù đã được sửa đổi, trình hơn một năm nay, vẫn không thấy tăm hơi” với “thời gian sửa sai, đôi khi còn cao hơn tuổi thọ của DN”.
Đại ý, kiểu Nghị định 49 về kiểm định chất lượng giáo dục nghề nghiệp: Để đạt được 1 điều kiện, cần có tới 5 điều kiện. Và đây là câu chuyện có thật chứ không phải chuyện cười, chuyện tiếu lâm.
Quá trình cắt giảm ĐKKD ở các bộ, ngành đang “bộc lộ tính phong trào, hô hào, nghe qua thì “rầm rộ”, nhưng thực tế là từ từ, ngắc ngứ".
Còn nhân tố con người - yếu tố mang tính quyết định việc cắt giảm, cải cách, với nhiều người “kỹ năng giỏi nhất là copy ở các văn bản tương tự”, với lý luận “muốn quản lý cái này, để tránh phải suy nghĩ nhiều”. Và trong một sự so đo thấy rõ yếu tố quyền lợi “các bộ cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện thì bộ mình cũng cấp”.
Tất cả ngoặc kép phía trên là những phát biểu, những nỗi bức xúc vừa diễn ra trong một hội nghị 6 tháng của VCCI.
Đến nỗi, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế T.Ư Phan Đức Hiểu thổn thức thế này: “Tôi thấu hiểu DN khổ cực thế nào. Tôi khuyên DN đi kinh doanh thì đừng đọc ĐKKD, cứ kinh doanh đã. Bởi nếu đọc ĐKKD thì không còn nhiệt huyết, tâm trí mà kinh doanh”.
Tại sao câu chuyện “con đường dài nhất” từ lời nói đến việc làm cứ mãi tồn tại, mãi diễn ra trong khi Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, thậm chí đặt ra cụ thể tỷ lệ % giấy phép con phải cắt giảm, đặt ra những mốc thời gian phải tiến hành?
Là vì chậm cải cách, cắt giảm thì cũng có sao đâu. Là vì sự chậm trễ nào cũng được báo cáo rất hay là vì khách quan. Hoặc cùng lắm là bị phê bình, nhắc nhở, cùng lắm là rút kinh nghiệm. Mà sợi dây kinh nghiệm ở ta chắc cũng chẳng ai lạ. Nó không những chỉ “rút mãi không hết” mà giờ còn “đồng bộ” đáng kinh ngạc với “con đường dài nhất”.
Nói vậy là trong đó cũng đã có giải pháp. Muốn cải cách cắt giảm thực sự, muốn chấm dứt “truyền thuyết” con đường dài nhất thì từ nay Chính phủ không cho “rút kinh nghiệm” nữa, với những công chức, những đơn vị được giao cắt giảm điều kiện kinh doanh.