Cái tên “Trạm thu phí” đồng loạt biến mất “sau một đêm”, để thay bằng “Trạm thu giá”. Bị phản đối, bị chất vấn, rồi đến một đêm, “Trạm thu giá” cũng lại biến mất để trở lại thành “Trạm thu phí”... Và rồi hôm qua, một lần nữa, Bộ GTVT lại muốn đổi tên “Trạm thu phí” bằng cái tên mới “Trạm thu tiền” theo Dự thảo Thông tư về xây dựng, tổ chức và hoạt động của trạm thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ, thay thế cho Thông tư 49/2016 về xây dựng, tổ chức và hoạt động của trạm thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ.
Còn nhớ trong phiên họp thường kỳ của Chính phủ ngày 2.6 năm ngoái, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã báo cáo về vấn đề dư luận quan tâm là tên gọi của các trạm thu phí giao thông BOT. Theo đó, Bộ GTVT “xin được nghiên cứu tiếp để đưa ra tên gọi phù hợp”.
Và dù chuyện cái tên gọi này đã được đưa ra Quốc hội với phát biểu kết luận của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, rằng: Chỉ cần đưa về đúng tên gọi cũ là “Trạm thu phí”, thì hóa ra, Bộ GTVT vẫn đang loay hoay với chuyện cái tên gọi, chắc là với mong muốn né chữ phí - vì phí giao thông đường bộ đã được quy định trong Luật Phí và lệ phí, chắc là bởi muốn có một cái tên “phù hợp”.
Nhưng thật ra, điều khiến người dân bức xúc không phải là cái tên trạm là gì, có phù hợp không, mà ở sự không phù hợp của những trạm thu BOT.
17 trạm BOT “đặt nhầm vị trí”. Sai, vô lý đến mức chính quyền, chẳng hạn như Hà Nội ít nhất 3 lần yêu cầu dỡ bỏ những sự phi lý này nhưng cũng không nổi.
Gian lận đến mức, chỉ qua kiểm toán 27 dự án cầu đường đầu tư theo hình thức BOT giai đoạn 2011-2016, Kiểm toán Nhà nước đã đề nghị giảm thời gian thu phí đến hàng chục năm.
Gian dối đến độ mua bán, sử dụng phần mềm trái pháp luật để che giấu doanh thu số phí và trốn thuế, xảy ra ngay tại trạm BOT trọng điểm huyết mạch TPHCM- Trung Lương.
Và những tỉnh nghèo có tới 3 trạm thu chỉ trên một quãng đường 60km như ở Bình Phước, hay 4 trạm với 100km quốc lộ như ở Bình Định.
Thưa với Bộ trưởng Bộ GTVT, Trạm thu phí, Trạm thu giá hay Trạm thu tiền thì bản chất vẫn là hình thức thu tiền dịch vụ BOT và điều người dân mong muốn, đòi hỏi, là ở sự phù hợp của vị trí những cái trạm, là ở sự minh bạch trong đấu thầu, trong kiểm soát thu, chứ không phải là ở cái tên đâu.