Cụ thể, Điều 11 của Quyết định cũ quy định: “Trong trường hợp ngân sách nhà nước và khoản thu học phí chưa đáp ứng được hết các nhu cầu cần sửa chữa nhỏ, mua sắm trang thiết bị, các trường được huy động đóng góp tự nguyện của tổ chức, cá nhân và phụ huynh học sinh theo nguyên tắc không ép buộc hay bình quân hóa mức đóng góp đối với phụ huynh học sinh”.

Chính quy định trên là cơ sở để các trường tổ chức thu các loại phí. Nghe qua thì như không bắt buộc ai, nhưng trên thực tế thì không trường hợp nào tránh được việc đóng các khoản vận động từ nhà trường. 

Bởi vì, lúc nào trường cũng thiếu tiền từ ngân sách, lúc nào cũng có thể cần sửa chữa nhỏ và lúc nào cũng cần mua sắm thiết bị. Cứ mỗi niên khóa mới, phụ huynh cầm trên tay một tờ “sớ” về các khoản đóng góp, người nghèo đọc xong ù cả tai.

Nay, Quyết định số 04/2018-UBND của UBND TP.Hà Nội bãi bỏ hoàn toàn quy định trên. Đây là cách quyết liệt nhất để các trường không còn dựa vào “chính sách” để thu phí. Không thể cực đoan cho rằng tất cả các khoản phí đều tiêu cực, nhưng tốt nhất là đưa ra quy định thật minh bạch, không có công tư lẫn lộn, nửa kêu gọi nửa áp đặt, nửa tự nguyện nửa bắt buộc.

Hà Nội làm được điều này thì các địa phương khác cũng làm được. Phụ huynh của các tỉnh, thành quá khổ sở vì những sáng kiến thu tiền của nhà trường, có những trường hợp đưa ra các loại “tiền trường” như tiền khen thưởng cán bộ, giáo viên, tiền vệ sinh, tiền điện nước, hỗ trợ kỳ thi, quỹ “sáng tạo”, quỹ “khuyến học”…Không dẹp bỏ các khoản thu này thì phụ huynh còn bị khai thác túi tiền vô lý.

Bộ GDĐT hoàn toàn có thể ra quyết định, từ niên học mới, các trường học tuyệt đối không còn tình trạng thu tiền trường. Không thể ở địa phương này thu, địa phương khác thì không.

Tuy nhiên, cần phải linh động, có những cá nhân, tổ chức, nhà tài trợ bỏ tiền giúp nhà trường xây phòng học, trang bị bàn ghế, máy vi tính hay các trang thiết bị khác thì vẫn được nhận. Đặc biệt, các trường ở vùng sâu vùng xa, các địa phương còn nghèo, khó khăn, rất cần có sự góp sức của các nhà hảo tâm, những người quan tâm đến giáo dục.

Phụ huynh giàu có, chủ các doanh nghiệp có thể chủ động hỗ trợ cho nhà trường để giúp các em học tập tốt hơn, dạy tốt hơn, nhưng nhà trường tuyệt đối không được bắt phụ huynh đóng tiền trường.