Có thể nói, ở Việt Nam chưa phải đối phó với tình huống nào đặc biệt như dịch COVID-19, kể cả so với đại dịch HIV/AIDS. Chỉ mới hơn 30 người bị nhiễm virus, vài nghìn người cách ly, nhưng đã làm nhiều hoạt động bình thường bị đình trệ. Trẻ em cả nước nghỉ học hàng tháng, các hoạt động tập thể, hội họp, lễ hội phải hoãn, hủy bỏ… Cuộc sống của nhiều người dân bị đảo lộn, người lao động và doanh nghiệp lâm vào tình cảnh khó khăn đột xuất, toàn diện.

Trong điều kiện dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến phức tạp, khó lường, có thể gây nhiều hậu quả nghiêm trọng ngoài dự tính, chúng ta cần có những giải pháp mạnh mẽ, quyết đoán để ứng phó.

Trước hết, cần ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành, tổ chức sản xuất và quảng bá, phân phối hàng hóa. Chúng ta hầu hết đã quen thuộc với các hoạt động như nộp hồ sơ trực tuyến, họp trực tuyến, chữ ký số, dạy học trực tuyến, bán hàng online… Nhà nước cũng đang cải cách mạnh mẽ hành chính công, xây dựng chính quyền điện tử, thông minh.

Cần có cơ chế, thể chế hóa để thúc đẩy mạnh mẽ và triệt để các ứng dụng công nghệ thông tin để thay đổi phương thức quản lý, điều hành. Ví dụ, ở một số địa phương vừa qua phải hoãn kỳ họp của cơ quan hành chính vì dịch COVID-19, bởi vì chưa có quy định của việc họp, bầu cử trực tuyến thông qua nền tảng công nghệ thông tin.

Ngành giáo dục cần khẩn trương nghiên cứu giải pháp dạy học trực tuyến, thi học sinh giỏi trực tuyến thay thế phương thức "lớp-bài" truyền thống.

Nhiều hội nghị, hội thảo, thay vì tổ chức theo kiểu truyền thống, có thể tổ chức theo phương thức trực tuyến, hoặc qua các ứng dụng như email, mạng xã hội… mà vẫn bảo đảm hiệu quả, thực chất.

Bên cạnh đó, cần tổ chức rà soát, đánh giá toàn diện, giảm và bãi bỏ các hoạt động tập trung đông người như hội nghị, hội thảo, tham quan, công tác trong và ngoài nước, khai trương, động thổ… không thực sự cần thiết. Dư luận đã rất nhiều lần bức xúc về tình trạng “loạn họp”, họp kéo dài, không hiệu quả, nhiều hoạt động hình thức, lãng phí với mục đích chính là “giải ngân”.

Bên cạnh lĩnh vực quản lý hành chính, dịch vụ công, dịch COVID-19 là “cơ hội vàng” của các nhà bán hàng trực tuyến. Phương thức kinh doanh trực tuyến ngày càng tỏ rõ ưu thế cạnh tranh và dành được sự tin cậy của khách hàng so với phương thức kinh doanh truyền thống.

Người Việt Nam từ trước đến nay vốn thông minh, linh hoạt, giỏi ứng phó với nghịch cảnh. Hoàn cảnh đặc biệt buộc chúng ta phải có cách ứng xử đặc biệt. Dịch COVID-19 là thử thách rất lớn nhưng cũng là cơ hội để chúng ta thích nghi, thay đổi để tồn tại và phát triển.