Chính phủ đã bị đưa vào thế buộc phải chấp nhận tình trạng Dự án siêu sân bay Long Thành bị chậm tiến độ khi gói thầu chính "Xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình nhà ga hành khách sân bay Long Thành giai đoạn 1" (gói thầu số 5.10), trị giá là 35.233 tỉ đồng, đến giờ vẫn chưa chọn được nhà thầu.
Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), đã rất ráo hoảnh, đề nghị kéo dài thời gian thực hiện gói thầu 5.10 từ 33 tháng như dự kiến, lên 39 tháng. Và thời gian hoàn thành dự án thành phần 3 cũng được đề xuất kéo sang năm 2026, thay vì năm 2025 như kế hoạch đã được Chính phủ, Quốc hội thông qua.
Còn nhớ hồi Đại dự án Long Thành khởi công, ông Lại Xuân Thanh, Chủ tịch ACV đã chém tay, rằng đây là dự án trọng điểm quốc gia, rằng tiến độ và chất lượng dự án sẽ được thực hiện ở mức cao nhất.
Nhưng rồi đến tháng 2.2022, ngay cả khâu giải phóng mặt bằng cũng chưa hoàn thành, dù tiền không hề thiếu, dù Thủ tướng, các Phó Thủ tướng liên tục có các cuộc thị sát để chỉ đạo gỡ từng vướng mắc.
Và bây giờ, lại xin lùi tiến độ vì chuyện đấu thầu mà chưa chọn được nhà thầu.
Theo ACV, đến thời điểm đóng thầu tháng 11.2022, chỉ có một liên danh nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu. Rồi sau 2 lần gia hạn vẫn không có thêm nhà thầu nào tham gia. Và liên danh duy nhất tham gia thì không đáp ứng yêu cầu. Cứ như thể việc chậm tiến độ là tại các nhà thầu không chịu tham gia, không đủ năng lực vậy.
Tính theo lãi suất cơ bản, gói thầu Nhà ga hành khách cứ chậm tiến độ là mỗi năm mất 3.170,97 tỉ đồng. Trong khi nếu hơn 100.000 tỉ đồng giai đoạn 1 Long Thành - mà là tiền đi vay thì việc chậm tiến độ quy tiền sẽ là 13,7 tỉ đồng - Nhấn mạnh là mỗi ngày.
Không phải ngẫu nhiên mà Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu phải làm rõ cả nguyên nhân khách quan và chủ quan về việc chậm tiến độ.
Bởi nếu chỉ đổ lỗi cho khách quan - vì nhà thầu không mặn mà tham gia hoặc không đáp ứng yêu cầu - mà không nhìn nhận những yếu kém của Chủ đầu tư, của Ban quản lý dự án thì Đại dự án này sẽ lại “delay” cả chục năm như Dự án Cát Linh- Hà Đông?!
Thủ tướng Phạm Minh Chính từng nhắc thẳng tên ACV rồi, khi Tổng công ty này đang nhận rất nhiều dự án cảng hàng không trong khi nguồn lực, thời gian có hạn và kinh nghiệm không nhiều.
Có lẽ, đến lúc cần xem xét năng lực của chính ACV chứ không chỉ là vấn đề năng lực các nhà thầu.