Hội nghị về khiếu nại tố cáo mà Thủ tướng chủ trì hôm qua cho thấy nhiều vấn đề còn đang tồn tại.

Chính Thủ tướng kể ông từng gặp, nói chuyện, hỏi dân có biết mặt chủ tịch huyện hay không thì người dân trả lời "chưa từng gặp chủ tịch huyện này". Và Thủ tướng nói: "Những vấn đề gay cấn như vậy mà bí thư, chủ tịch huyện không xuất hiện thì còn làm cái gì?".

Đúng như Thủ tướng nói, những “đốm lửa nhỏ” trong xã hội là không thể coi thường, bởi từ lâu, khiếu nại tố cáo trong lĩnh vực đất đai luôn nóng bỏng. Nóng ở tỷ lệ 70% khiếu tố là về đất đai. Nóng ở những đoàn khiếu tố đông người với băng cờ khẩu hiệu vượt cấp lên TƯ mong cầu một lẽ công bằng.

Chỉ ngay hôm trước (18.5), Chủ tịch Quận 4, TPHCM Trần Hoàng Quân vừa báo cáo một thực tế, rằng: Nhà tái định cư được xây khi nhà nước thu hồi đất để triển khai các dự án phát triển kinh tế - xã hội, nhưng thực tế, người dân không mua nổi nhà tái định cư vì giá cao hơn giá được bồi thường.

Chẳng hạn một căn hộ chung cư tái định cư tối thiểu 30m2 là hơn 700 triệu đồng/căn. Tuy nhiên, 50% hộ dân ven kênh rạch được bồi thường dưới 500 triệu đồng.

Như thế, có nghĩa là không chỉ mất nơi ăn chốn ở, không chỉ mất tư liệu sản xuất, người dân bị giải tỏa còn mắc thêm những món nợ.

Tại sao người dân không thiết tha gì với những căn hộ tái định cư?

Vì ngoài món nợ phải mang thêm trên vai, căn hộ tái định cư còn là những cơn ác mộng. Chất lượng kém, xấu xí, có nơi không cả điện cả nước, tách bạch với cộng đồng dân cư, thiếu những hạ tầng tối thiểu: Trường học, bệnh viện, khu vui chơi... Vì từ lâu, tái định cư đồng nghĩa với tồi tàn, sập xệ, thế nên 3.790 căn hộ tái định cư Thủ Thiêm được đưa ra đấu giá vì dân không vào ở, mà không có bất cứ ai hỏi mua.

Tất cả những cái tưởng nhỏ ấy đang làm nóng lên những ngọn lửa khiếu tố.

Hôm qua, Thủ tướng đặt vấn đề giải quyết sinh kế cho người dân, rằng: "người dân sống bằng cái gì khi chúng ta giải phóng mặt bằng?!".

Đúng thưa Thủ tướng, giải quyết sinh kế không thỏa đáng cũng là một câu chuyện không ít trầm trọng gây khiếu tố.