Đất kim cương chỉ là một cách nói, cho một mảnh đất - đến 4.000m2, ngay ngã tư Hàng Bài - Hai Bà Trưng, đối diện đối diện Tràng Tiền Plaza, cách hồ Hoàn Kiếm khoảng 100m.
Để có “kim cương”, doanh nghiệp phải bỏ tiền di dời nguyên một nhà máy nhựa. Phải đền bù với giá cao ngất, có hộ dân lên đến 1 tỉ đồng/m2. Chi phí giải phóng mặt bằng lên tới 1.000 tỉ.
Và suốt 15 năm, đất kim cương quây tôn bỏ hoang ở đó.
Cục kim cương đã trở thành cục nợ.
Ông chủ Tân Hoàng Minh Đỗ Anh Dũng hôm qua vừa kể lại trên Dân Việt hành trình từ cục kim cương thành cục nợ như sau:
Trong 4.000m2 đó có 300m2 đất nhà dân. Ông Dũng mua từ 2007, tới 2011 mới giải tỏa xong. Nhưng giải phóng mặt bằng xong phải mất thêm 4 năm để có thủ tục giao đất. Tới 2015, Tân Hoàng Minh đã nộp hồ sơ tính tiền đất. Tuy nhiên, đến giờ vẫn chưa tính xong.
"15 năm vì sao tôi không xây. Vì có ai cho tôi xây đâu. Vì không tính tiền đất thì làm sao có giấy phép để xây" - lời ông Dũng.
Và cuối cùng, vị đại gia có mảnh đất kim cương ấy nói, đầy ẩn ý: "Thủ tục hành chính làm ngắn gọn vào. Cho chúng tôi làm thủ tục dự án 1 năm thôi”.
Không ai, ngoài các vị đại gia, các doanh nghiệp biết đằng sau sự chậm trễ đó là gì. Bởi vấn đề có khi lại là tế nhị, nhạy cảm nếu sổ toẹt tất cả.
Nhưng cũng có những con số thống kê ngõ hầu giúp chúng ta trả lời được câu hỏi tại sao.
CPI vừa được công bố đầu tháng 5 cho biết, tỉ lệ doanh nghiệp phải trả chi phí không chính thức trong điều tra PCI 2019 là 53,6%.
Tỉ lệ chung 53,6%, tức là hơn một nửa, tuy đã giảm mạnh so với 70% (năm 2006) nhưng ngành nào, lĩnh vực nào giảm thì giảm chứ đất đai thì không.
Tỉ lệ doanh nghiệp cho biết phải chi trả chi phí không chính thức để đẩy nhanh thủ tục đất đai sau khi giảm từ mức 32% của năm 2017 xuống còn 30,8% của năm 2018, thì đã lại gia tăng lên mức 36% của năm 2019.
Phải trả đến hơn 10% doanh thu cho các chi phí không chính thức là một cái gánh rất nặng.
Mảnh đất kim cương nằm đó 15 năm. 1.000 tỉ đồng, và chắc hơn thế nữa, đang bị lãng phí. Xét cho cùng, đó chính là nguồn lực xã hội đang bị bỏ hoang.
Lẽ ra, phải có ai đó áy náy chứ!?