Ông nói hai điều thấm thía. Thuốc Việt, người ta bảo chỉ… cỏ lá, cũng đâu có sai. Trong khi các nhà thuốc, các DN dược không thể tự bảo vệ, không có ai bảo vệ khi Nhà nước có mối bận tâm khác là đi… nhăm nhăm rút phép.

Nỗi khổ ở chỗ bị làm giả thương hiệu mà cấm có ai dám kêu, vì sợ rằng trong nỗi hoang mang “cỏ lá giả”, người dân “thấy mặt nhớ tên ông nào là tẩy chay phắt luôn ông ấy… cho tiện”.

Tôi nhớ lại lời than và nỗi khổ ấy khi đọc những chi tiết về cuộc đàm phán TPP hôm qua.

Trong khi Mỹ muốn thời hạn bảo hộ thuốc sinh học 12 hay ít nhất là 8 năm thì Australia muốn chỉ 5 năm, với cái lý: Bảo hộ độc quyền quá lâu chỉ khiến DN dược Mỹ duy trì thế độc quyền, cản trở sản xuất thuốc phiên bản giá rẻ hơn cho bệnh nhân các nước nghèo.

Thời hạn bảo hộ dài liên quan đến các hãng dược - nơi tạo lập sản phẩm bằng nghiên cứu và sáng tạo. Ảnh hưởng tới quyền lợi của người lao động, ví dụ tại “biểu tượng của ngành dược Mỹ” Pfizer, chỉ tính riêng đội ngũ các nhà khoa học đã lên tới 13.000 người. Và tất nhiên, liên quan đến “quyền lợi” của các “bệnh nhân người Mỹ”.

Đàm phán nào, thỏa thuận nào thì đầu tiên và trước hết phải vì quyền lợi của DN, của người dân. Bởi nào có quyền lợi quốc gia nào độc lập với quyền lợi DN, quyền lợi người dân? Bởi suy cho cùng, Nhà nước, Chính phủ đúng ra phải chỉ là một bệ đỡ cho DN phát triển.

Cái vai trò ấy ở Việt Nam hôm qua cũng được đương kim Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh nói rất hay, rằng: Nhà nước cần trở thành “bà đỡ” của sự sáng tạo, đầu tư vào sáng tạo của DN để đưa nó vào cuộc sống.

Ông cũng nói, chính quyền phải thay đổi, trở thành “chính quyền phục vụ”, chứ không phải đóng vai người hành hạ để doanh nghiệp chết dần.

Những điều Bộ trưởng Vinh nói đúng về lý thuyết, y như những gì vị lương y kêu trong thực tế. Mới nói tư duy “chính quyền phục vụ” ấy, không phải chỉ ở một bộ trưởng là đủ, không phải chỉ một lời nói ra là đủ.