Máy X-quang di động DR của hãng Philips là một thiết bị được nêu tên trong kết luận thanh tra về việc mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kist test, vaccine và thuốc phòng chống dịch COVID-19 trên địa bàn TPHCM vừa được Thanh tra Chính phủ ký ban hành.
Chiếc máy, thuộc một gói thầu mua sắm thiết bị. Đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Thương mại và Công nghệ kỹ thuật TNT. Chỉ có điều, giá trúng thầu cao một cách bất thường. Cụ thể: Cao gấp 4,67 lần giá vốn nhập khẩu với số tiền chênh lệch gần 19 tỉ đồng.
Không chỉ là một cái máy X-quang. Chênh lệch giá xảy ra ở hầu hết gói thầu mua sắm.
Kit tách chiết hoá chất dùng trong xét nghiệm COVID-19 cao gấp gần 3 lần so với giá vốn nhập khẩu, đẩy chênh lệch gần 6,7 tỉ đồng.
Sản phẩm LC Multi RNA Virus Master 200, giá trúng thầu cao gấp hơn 2,6 lần so với giá vốn nhập khẩu, chênh lệch gần 4,5 tỉ đồng.
Ngay cả tại các gói thầu mua trang phục, khẩu trang y tế nữa, cũng có dấu hiệu vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng với số tiền thiệt hại 6,3 tỉ đồng...
Dấu hiệu thì y chang vụ Việt Á. Vẫn là chuyện mua bán qua các khâu trung gian. Vẫn là chuyện nâng giá, thổi giá. Vẫn là lợi dụng hoàn cảnh dịch bệnh cấp bách. Và đằng sau nó chắc chắn là dấu hỏi về những cú bắt tay gầm bàn, về sự chia chác, đưa nhận hối lộ.
Số người liên quan trong đại án Việt Á giờ đã nhiều đến mức không còn đếm, còn nhớ nổi nữa.
Nhưng có lẽ, Việt Á không hề là cá biệt khi còn có rất nhiều những “Việt Á” chưa bị phát hiện khác nữa.
Sau các cuộc thanh tra, Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ một số sai phạm tới Bộ Công an để điều tra xử lý hình sự.
Cần phải mở ngoặc, đây là các cuộc thanh tra được thực hiện ngẫu nhiên, ở tại một trong 63 địa phương, với chỉ một số trong rất nhiều gói thầu mua sắm.
Nhưng, với xác suất sai phạm rất lớn, có cảm giác, cứ sờ đến đâu là phát hiện sai phạm đến đó.
Không ngẫu nhiên mà Quốc hội đã lựa chọn “việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19” là nội dung giám sát tối cao trong năm 2023.
Nếu được làm chặt chẽ, nghiêm túc, có thể coi đây là một cuộc kiểm tra toàn diện, một lần test để phát hiện những “con virus” trong hệ thống. Có lẽ, cần một lần đau, để loại bỏ “virus”, để bịt những lỗ hổng trong việc mua sắm không chỉ đối với trang thiết bị vật tư y tế.