Tiến độ mới là quý IV/2023 cho việc hoàn thành thi công. Và từ 2024-2028 với việc “hỗ trợ, vận hành và bảo dưỡng”.
Mở ngoặc là sau cả thập kỷ.
Khởi công từ năm 2012, dự án metro số 1 ban đầu có tổng mức đầu tư khoảng 17.388 tỉ đồng, sau đó điều chỉnh lên thành 43.700 tỉ đồng. Mốc tiến độ hoàn thành, khai thác thương mại quý IV.2021. Nhưng giờ là quý II.2022 rồi, mới chỉ có 88% khối lượng công việc hoàn thành, sau đúng 1 thập kỷ.
Nhưng Metro số 1 không phải chỉ là một, cũng không chỉ số 1 về sự tồi tệ.
Tại buổi giám sát về quản lý sử dụng vốn vay ODA, bà Nguyễn Thị Lệ - Chủ tịch HĐND TP - cũng đã nhắc đích danh 2 dự án trì trệ về tiến độ. Dự án cải thiện môi trường nước khu vực kênh Tàu Hủ - Bến Nghé - Đôi - Tẻ (giai đoạn 2): Điều chỉnh 4 lần, sau... 16 năm mới chỉ đạt 86,78%. Dự án phát triển giao thông xanh, 2 lần điều chỉnh, dự kiến hoàn thành năm 2023, nhưng nay mới dừng ở giai đoạn thiết kế…
Dự án chậm tiến độ ngày nào đồng nghĩa với việc “mất tiền” ngày đó. Mất rất lớn và phức tạp khi các nhà thầu thẳng băng tính lãi phần chậm mặt bằng, thậm chí kiện ra toà đòi bồi thường. Dự án chậm tiến độ, đồng nghĩa với việc “đánh cắp” chi phí cơ hội.
Nhưng nói đến metro, đến ODA lại không thể không nhắc tới các dự án cao tốc.
Năm 2020, khi báo cáo “tình hình thực hiện một số dự án trọng điểm ngành giao thông vận tải” được trình Quốc hội, đã có rất nhiều lo ngại khi các đại dự án này như “nắm tay nhau cùng... chậm tiến độ” từ 15-25%. Cao tốc Bến Lức - Long Thành, tổng mức đầu tư 31.300 tỉ đồng, chậm 17,63% so với kế hoạch; Cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận, tổng mức đầu tư 12.668 tỉ đồng, mới đạt khoảng 40% sản lượng thi công, chậm 25% kế hoạch. Riêng đại dự án cao tốc Bắc-Nam phía đông thậm chí chưa thể xác định được ngày về đích trên giấy tờ... khi mà mặt bằng mới được bàn giao khoảng 78%.
Rồi sau 2 năm, đến hôm qua (22.4), triển vọng 361km cao tốc được nhắc tới như một khả năng hoàn toàn có thể đạt được trong năm nay.
361km, trong khi suốt 20 năm chúng ta mới làm được 1.000km.
Hôm qua, trước sự ỳ ạch tiến độ các dự án ODA, Phó Ban đô thị HĐND TPHCM Huỳnh Hồng Thanh đã nói về yêu cầu cần có một “nhạc trưởng”.
Không đúng đâu. Các dự án ấy cần một viên tướng, thậm chí cần một người "đốt lò".