Nghi thức độc đáo của hội thề là lấy máu gà hòa rượu để cùng nhau uống, thề không tham nhũng, sống chí công vô tư…

Lễ hội Minh Thề không chỉ dành cho quan, thề không tham nhũng, mà còn cho dân chúng, không trộm cắp. Nói thật gọn cho cả quan và dân là “không tham lam”.

Nhưng thật đáng buồn, lễ hội Minh Thề năm nay vắng hoe, quá ít người tham dự. BTC cho rằng vì ngày làm việc nên ít người có thời gian đến dự. Nói vậy thôi, nơi phát ấn phát lộc khác, dù là ngày nào cũng đông nghẹt, thậm chí người ta bỏ cả hai ngày để chầu chực xin lộc thánh thần.

Xin chứng minh, cũng trong ngày 18.2, hàng nghìn người đổ về Nam Định “mai phục” để giành một suất cho ngày phát ấn đền Trần. Số người đi xin ấn đông đến nỗi phải huy động 2.000 cảnh sát bảo vệ trật tự.

Buôn bán, giành giật một cái ấn đền Trần để thăng quan tiến chức, sáng sủa đường công danh, nên khối người lặn lội, tranh nhau để chiếm cho được. Chưa có cái ghế, chỉ là trong tâm tưởng mà đã chà đạp nhau như vậy, huống chi có cái ghế thật trước mắt.

Cũng trong ngày 18.2, cả nghìn người chầu chực, chen cứng cả đường phố trước chùa Phúc Khánh - Hà Nội. Người ta bỏ tiền dâng sao giải hạn với giá 150.000 đồng/lượt, sau đó để “cầu an” thì lại phải chi thêm 150.000 đồng nữa.

Hòm công đức đầy chùa nhưng không biết đồng tiền chi xài có đức hay không? Báo Lao Động đã đưa tin về vụ nhà chùa từ chối dâng sao giải hạn chỉ vì người dân thiếu 50.000 đồng. Những hẳn câu trả lời đã rõ.

So sánh với hai sinh hoạt tín ngưỡng và lễ hội khác để thấy, số đông đến với “tham”, mưu tìm tiền bạc, phúc lộc hơn là đến với cái “không tham”. Hóa ra, người ta không ưu tiên đi lễ hội Minh Thề, không phải vì bận đi làm việc, mà không ai dại dột thề thốt không tham. Quan sát lễ hội sẽ bắt mạch được thực tế văn hóa, tâm lý của không ít người dân. Một khi còn tồn tại tệ nạn buôn thần bán thánh, đa số người cầu mong thần thánh ban phúc lộc, giàu sang phú quý, thăng quan tiến chức thì xã hội sao phát triển.