Báo cáo của Bộ Công Thương gửi các đại biểu Quốc hội về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại kỳ họp thứ 7, có những thông tin rất tích cực về hoạt động thương mại điện tử (TMĐT) của Việt Nam thời gian gần đây.

Theo đó năm 2023, hoạt động TMĐT tại Việt Nam tiếp tục tăng trưởng mạnh với tốc độ tăng 25% so với năm 2022, được xếp vào nhóm 5 quốc gia có tốc độ tăng trưởng hàng đầu thế giới.

Nhưng tin không vui là TMĐT của chúng ta đã và đang đối diện với một vấn nạn là hàng giả, hàng kém chất lượng tràn lan và diễn biến phức tạp dù rằng, chúng ta không thiếu các giải pháp luật để ngăn chặn các hành vi lừa đảo trong giao dịch trên không gian mạng, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng.

Sự chủ động vào cuộc của cơ quan chức năng cũng rất quyết liệt, mạnh mẽ, có kết quả qua các con số: Năm 2021 đã yêu cầu các sàn, các website rà soát, ngăn chặn và gỡ bỏ 7.561 gian hàng với 18.725 sản phẩm vi phạm.

Năm 2022 gỡ bỏ, khóa 1.663 gian hàng với 6.437 sản phẩm vi phạm. 3 quý đầu năm 2023 gỡ bỏ/khóa 6.112 gian hàng với 19.319 sản phẩm vi phạm.

Năm 2023, lực lượng quản lý thị trường cả nước phát hiện, xử lý 676 vụ vi phạm; xử phạt hành chính trên 10 tỉ đồng; trị giá hàng hóa tịch thu trên 5 tỉ đồng…

Bộ Công Thương lý giải sự chưa hiệu quả trong công tác quản lý, nguyên nhân chính đến từ việc bán hàng trên môi trường mạng phát triển quá nhanh trên địa bàn rộng (cả nước), với số lượng giao dịch rất lớn trong khi nguồn nhân lực để giám sát, xử lý còn mỏng.

Nói thế không sai nhưng chưa đủ. Phải nói thêm rằng “buôn gian bán lận” là câu chuyện muôn thuở trong kinh doanh và không có giới hạn bởi không gian mạng hay ngoài đời thực.

Chỉ là, trên mạng, như thực tế cho thấy là “con mồi” - người dân dễ dính bẫy hơn do mua hàng online là điều gì đó còn mới mẻ đối với một bộ phận người tiêu dùng. Đặc biệt đối với nhóm đối tượng người cao tuổi, người dân sinh sống ở vùng nông thôn, vùng cao, vùng xa...

Trong môi trường này, nếu không tỉnh táo và có chút lòng tham, người mua rất dễ bị “nghiện”, bị lôi kéo, mắc lừa bởi các thủ đoạn lừa đảo, dụ dỗ mua hàng giá rẻ tinh vi, khó phát hiện.

Dĩ nhiên tới đây, Bộ Công Thương sẽ có nhiều biện pháp mạnh hơn, quyết liệt hơn để bảo vệ người tiêu dùng trên môi trường TMĐT.

Song song là công tác tuyên truyền, cảnh báo, hướng dẫn, khuyến khích người tiêu dùng kỹ năng kiểm tra, đánh giá thương hiệu, chất lượng sản phẩm, uy tín nhà cung cấp trên không gian mạng, phát hiện, phòng tránh các thủ đoạn lừa đảo, dụ dỗ…

Nhưng quan trọng hơn cả vẫn là sự chủ động từ chính người dân trong việc nâng cao hiểu biết, ý thức, cảnh giác và biết kiềm chế sự “nghiện”, “lòng tham” trong khi mua hàng trên mạng.

Bằng cách, luôn ghi nhớ rằng trên đời này rất ít những thứ đã “ngon, bổ” mà lại “rẻ”.