Tháng 5 năm ngoái là thời điểm khủng khiếp nhất cuộc đời đối với ông Nguyễn Văn Sự.

Từ một thợ điêu khắc mỹ thuật lão luyện, chuyên thi công trang trí nhiều công trình lâu đài, biệt thự hạng sang, sau khi “bập” vào lan đột biến với nick facebook Triệu Phong Lan, không chỉ tay trắng, ông còn gánh trên vai món nợ cả chục tỉ đồng.

Vỡ nợ. Khách gọi điện, nhắn tin, thậm chí đến tận nhà siết nợ. Có lần, đâu đó 40 đầu mèo đầu gấu, xăm trổ kín người đến tận nhà, ngồi chật kín phòng khách gây áp lực đòi nợ. Cuối cùng, ông Sự chỉ có một cách duy nhất là đến... công an.

Khi “trái bóng” lan đột biến vỡ, từ “tiền tỉ”, những cây, những ki được rao bán tống bán tháo, xả hàng, sale off 90-95%... với những cái rẻ như… rau.

Lan đột biến chính thức thành đột tử với những nhà đầu tư phải bán nhà, bán đất, bán tất với những “núi nợ” trên vai.

Bài học lan đột biến hôm qua vừa được ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) nhắc lại.

Trên Báo Tuổi trẻ, ông Cường cho biết Bộ đang tiếp nhận thông tin và tiếp tục theo dõi để có khuyến cáo kịp thời về tình trạng "thổi giá" lên tới hàng trăm triệu, thậm chí cả tỉ đồng với cây bạch hải đường.

Có hai ngoặc kép cần phải chép nguyên văn: “Chúng tôi khẳng định hoa hải đường trắng là loại cây rất bình thường, không có gì quý hiếm...”. “Bài học "nhãn tiền" về lan đột biến khiến nhiều người ở các địa phương thua lỗ nặng, thậm chí vỡ nợ nhưng người dân ở một số nơi lại quá mau quên, tiếp tục "ngáo giá" theo cây bạch hải đường”.

“Ngáo giá”- một từ cực kỳ chuẩn xác.

Nhớ chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh từng lý giải, việc “tạo cầu” giả, thậm chí có động cơ lừa đảo gắn với tin đồn thất thiệt: Họ nhấn mạnh về lợi ích kinh tế. Nhất là chuyện những ai sở hữu nó (lan đột biến) đều có những khoản siêu lợi nhuận. Từ đó, dễ dàng hấp dẫn được nhiều người tham gia, tạo thành một đám đông cùng nhau “thổi giá”, đến mức vô lý. Và trên thực tế, giá trị của lan đột biến hay bất cứ hàng hoá mang tên “đột biến” đều rất khó định lượng.

Chi tiền vào lan, vào hải đường, vào hoa như một thú vui. Điều đó chẳng có gì đáng nói. Nhưng nếu bỏ tiền như một hình thức đầu tư để mong kiếm được siêu lợi nhuận… thì hãy coi chừng. Lan đột biến đã thành cục nợ, thành đột tử thì với bạch hải đường cũng có thể thành trắng tay.