"Đừng bao giờ trong đầu bất kỳ đồng chí nào nghĩ đây là chỗ của những người giàu, người sang trọng. Nếu có 100, 200 hay 300 người buôn gánh bán bưng thì cũng phải tìm hiểu họ là ai, cách thức như thế nào và tạo sinh kế gì cho người ta sống được; đừng nghĩ đẩy người ta ra khỏi chỗ này", ông Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND TPHCM đã nói như vậy tại buổi làm việc về tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh trong 7 tháng đầu năm và giải quyết kiến nghị của UBND Q.1 ngày 26.8.
Ý của Chủ tịch Phan Văn Mãi là không dẹp người bán hàng rong, phải có cách thức để người nghèo tìm được sinh kế. Đây là bài toán khó mà chính quyền quận 1 cũng như thành phố phải giải cho được.
Khó là ở chỗ này, ông Phan Văn Mãi yêu cầu nghiên cứu việc hình thành một số tuyến đường đi bộ, phát triển các tuyến thương mại dịch vụ. Làm sao để các tập đoàn đa quốc gia, tập đoàn lớn của cả nước phải đặt trụ sở trên địa bàn quận 1.
Muốn các tập đoàn lớn của thế giới đặt trụ sở, muốn hình thành những tuyến đường đi bộ thì phải khang trang, sạch đẹp, văn minh, chất lượng mỹ quan đô thị cao. Nhưng nếu để hàng rong, buôn thúng bán bưng hoạt động nhếch nhác thì không thể văn minh được. Khó là ở chỗ đó.
Vậy thì cách nào để cho những người bán hàng rong sinh sống mà vẫn đảm bảo văn minh, mỹ quan cho đô thị?
Cần quy hoạch những khu buôn bán, vừa tạo sinh kế cho bà con, vừa giữ một loại văn hóa ẩm thực đường phố, địa chỉ thú vị cho người dân và khách du lịch. Ở nhiều nước văn minh, vẫn có nhiều hàng quán trên lề đường, nhưng vẫn trật tự, sạch đẹp, tạo thêm những góc duyên dáng cho đô thị.
Nhưng ở Việt Nam, cụ thể là tại TPHCM, hàng rong ở các đường phố phần lớn không sạch và chẳng đẹp, chưa nói là "xấu xí", vậy thì phải bắt buộc họ có sự thay đổi. Lập ra các quy định về vệ sinh, thẩm mỹ và bắt buộc hàng rong phải chấp hành.
Không phải để cho hàng rong bán buôn tùy tiện mà phải giữ gìn vệ sinh chung, thế thì phải có biện pháp quản lý. Theo ông Phan Văn Mãi, quận 1 có thể nghiên cứu áp dụng việc chế tài, xử phạt các vấn đề hút thuốc, xả rác, đỗ xe không đúng quy định...
Quy định của luật pháp có rồi, nếu chính quyền xử nghiêm các trường hợp vi phạm thì trung tâm thành phố sẽ sạch đẹp ngay. Cho bà con buôn bán sinh nhai, nhưng chấp hành các quy định thì sẽ trật tự, văn minh, ai vi phạm thì xử phạt.
Có lời giải cho bài toán hàng rong, nhưng vấn đề là quyết tâm làm hay không mà thôi.