Một thông tin đang được người lao động cả nước háo hức quan tâm là góp ý dự thảo Luật Việc làm sửa đổi, Tổng LĐLĐ Việt Nam đề nghị điều chỉnh mức hưởng trợ cấp thất nghiệp từ 60% lên 75% nhằm đảm bảo cuộc sống tối thiểu cho người lao động khi không có việc làm.
Đây là một đề xuất rất thiết thực, kịp thời và có tính nhân văn của Tổng LĐLĐ Việt Nam trong bối cảnh người lao động bị buộc nghỉ giãn việc, thôi việc, mất việc đã “giảm nhiệt” trong những tháng cuối năm 2023, đầu năm 2024. Tuy nhiên, số lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp cả năm lại tăng đáng kể.
Theo số liệu của Bộ LĐTB&XH, tính đến hết tháng 12.2023, có hơn 1 triệu lao động nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp, tăng 12,6% so với cùng kỳ năm 2022, số người có quyết định hưởng cũng tăng gần 10%...
Dù mới chỉ là đề xuất trong Luật Việc làm sửa đổi, nhưng trên báo Lao Động, chị Sen - một người lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp - đã có một phép tính chi tiết thành tiền.
Hiện tiền lương đóng bảo hiểm xã hội của chị là 4,6 triệu đồng/tháng. Với mức hỗ trợ thất nghiệp 60% như hiện hành, chị Sen chỉ được hưởng 2,6 triệu đồng/tháng khi nghỉ việc. Nhưng nếu mức hỗ trợ tăng lên 75%, chị Sen sẽ nhận được 3,3 triệu đồng/tháng.
700 ngàn đồng mỗi tháng với nhiều người có thể không đáng để nhắc đến. Nhưng với rất nhiều người lao động như chị Sen, đó là một con số rất đáng kể và có ích.
“Nếu được thêm 700 ngàn đồng/tháng tiền trợ cấp, tôi sẽ không phải lo tiền điện nước và dầu ăn, mì chính, bột nêm hàng ngày nữa” - chị Sen nói trên Lao Động.
Trợ cấp thất nghiệp được xem là “phao cứu sinh” cho người lao động và cả đơn vị sử dụng lao động khi xảy ra biến cố. Tuy nhiên, ngay cả “phao” thì cũng có hai mặt. Và mặt trái của “phao cứu sinh” này là đã có nhiều trường hợp lạm dụng “phao”, thậm chí là trục lợi.
Phổ biến nhất trên cả nước là tình trạng người lao động mất việc được nhận trợ cấp thất nghiệp hằng tháng. Nhưng khi có việc làm mới không khai báo với trung tâm dịch vụ việc làm để dừng trợ cấp, mà vẫn nhận khoản trợ cấp.
Con số này những năm gần đây dao động trên dưới 20 ngàn trường hợp với số tiền phải thu hồi có năm cao nhất như năm 2021 lên đến 62 tỉ đồng.
Vậy nên một mặt, tiếng nói, nguyện vọng của những người lao động yếu thế liên quan đến đề xuất tăng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp từ 60% lên 75% trong dự thảo Luật là việc cần được những cơ quan soạn thảo luật lắng nghe để "phao cứu sinh" của người lao động được dày lên.
Một mặt, cơ quan chức năng cũng cần có giải pháp mạnh để ngăn chặn hiệu quả tình trạng lạm dụng, trục lợi chính sách.
Có vậy mới đảm bảo được tính công bằng, vừa không ảnh hưởng trực tiếp đến việc cân đối thu - chi quỹ BHXH, BHTN cũng như tính tuân thủ pháp luật!