Hôm qua (4.4), Thủ tướng Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đổi mới giáo dục và đào tạo - đã chủ trì phiên họp của ủy ban về "đổi mới phát triển giáo dục mầm non đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045".

Tại phiên họp, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã đề xuất Chính phủ trình Quốc hội để phê duyệt và ban hành Nghị quyết “Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo từ 3-5 tuổi” để thông qua vào tháng 10.2024.

Trước đó, Bộ GDĐT được giao thực hiện nhiệm vụ trình Quốc hội ban hành "Nghị quyết thí điểm phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo 3 tuổi, 4 tuổi tại một số tỉnh, thành phố".

Tuy nhiên, nếu nghị quyết này được thông qua thì chỉ có 14 địa phương được thí điểm. Nên rất cần một nghị quyết “lớn” hơn, là hành lang pháp lý cho tất cả các địa phương triển khai đại trà việc phổ cập cho trẻ em mẫu giáo.

Đề xuất về một nghị quyết chung cho cả nước về vấn đề phổ cập giáo dục mầm non là cần thiết. Điều này phù hợp với tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng tại phiên họp khi ông yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo để hoàn thiện các văn bản.

Tinh thần là "cái gì đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, có hiệu quả, đa số đồng tình thì tiếp tục thực hiện; cái gì chưa có quy định hoặc vượt quy định thì mạnh dạn thí điểm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn nhưng không nóng vội".

Một nghị quyết chung cho phổ cập giáo dục mầm non trên cả nước, sẽ là tiền đề pháp lý để giải quyết 3 điểm nghẽn quan trọng nhất hiện nay của giáo dục mầm non là nguồn nhân lực; cơ sở vật chất và sự tiếp cận chưa bình đẳng, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo - như Thủ tướng đã chỉ ra và yêu cầu tập trung giải quyết ngay.

Trong 3 điểm nghẽn này, vấn đề nguồn nhân lực là điểm nghẽn cần được ưu tiên giải quyết vì thực tế đang ở mức đáng báo động. Bởi theo báo cáo của Bộ GDĐT, dự báo số lượng biên chế giáo viên còn thiếu đến năm 2030 là 55.416 biên chế.

Tuy nhiên, hiện khối mầm non đã và đang gặp rất nhiều khó khăn khi vừa phải “đau đầu” ứng phó với tình trạng giáo viên mầm non bỏ việc hàng loạt, vừa bị “nhức óc” do việc tuyển dụng giáo viên ở nhiều địa phương không đáp ứng được nhu cầu đề ra.

Và nguyên nhân vẫn là chuyện “biết rồi khổ lắm nói mãi” - là áp lực công việc của giáo viên mầm non rất lớn, thời gian làm việc dài nhưng thu nhập thì thấp đến mức tủi thân tủi phận.

Nghị quyết 42-NQ/TW ngày 24.11.2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đưa ra mục tiêu đến năm 2030 "Hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi".

Nhưng nếu chúng ta không sớm có các giải pháp hữu hiệu, các cơ chế chính sách để huy động mọi nguồn lực cho giáo dục mầm non để đẩy nhanh việc khơi thông 3 điểm nghẽn, đặc biệt là vấn đề thiếu nguồn nhân lực, thiếu trường lớp, thiếu trang thiết bị dạy học… thì sẽ rất khó mà đến được mục tiêu này!