Câu chuyện lý thuyết thì là với quyết tâm của chính phủ, chính quyền - tồn tại từ những hệ lụy của cơ chế bao cấp, từ vị thế "đứng trên", sẽ dần chuyển sang "đứng giữa" người dân, để phục vụ.
Chính phủ có thừa quyết tâm, và thực tế là đã có những nghị quyết xuất sắc để chuyển hẳn sang một chính phủ kiến tạo, phục vụ.
Nhưng cũng thực tế mà nói, cái gì đã thuộc về tiềm thức, đã trở thành lối ăn, nếp nghĩ, thậm chí là tư duy thì rất khó để thay đổi ngày một ngày hai.
"Tôi nghĩ rằng 3 thời điểm quan sát rất tốt cho thực trạng cải cách thủ tục hành chính là 8h sáng, 4h chiều tại UBND các cấp; 7h30 tối, 9h tối tại Công an phường, quận" - TS Phạm Bích San, một trong những chuyên gia thực hiện đánh giá kết quả cải cách hành chính cho biết và ông bảo "Cái gì cũng phải xử lý bằng phong bì"!
TS Đặng Ngọc Dinh - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu phát triển hỗ trợ cộng đồng - có một con số cụ thể hơn: năm 2016, trong số 4 nhóm dịch vụ hành chính PAPI đo lường, dịch vụ cấp giấy CNQSD đất đạt điểm thấp nhất (1,65 điểm trên thang điểm từ 0,25-2,5). 68,7% nhận được giấy CNQSD đất sau 30 ngày, theo đúng quy định; 10% phải chờ từ 100 ngày trở lên; 23% cho biết đã phải đưa lót tay mới làm xong thủ tục, 10% đi qua môi giới và 20% phải đi lại hơn 5 lần mới xong việc.
"Mức độ hài lòng của người dân phải là thước đo của cải cách hành chính"- Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hoà Bình có lần khẳng định.
Những vụ chính quyền bỏ nhiệm sở đi chơi Đồ Sơn, đi nghỉ mát ở địa phương đều đã được xử lý chỉ đạo rất nghiêm minh.
Hồi tháng 7 năm ngoái, Chi Cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Đà Nẵng cũng đã "xử lý" hành vi nhũng nhiễu của một cán bộ khi sự vụ bị phản ánh trên facebook. Người này khi kiểm tra hành lý một cô giáo ở ĐH Huế (bay từ Mỹ về VN) đã phát hiện... 6 lọ thuốc. Cô giáo được mời vào phòng và nhân viên hải quan đặt vấn đề xin ít tiền uống nước. Cô giáo này đưa 200.000 đồng thì nhân viên đòi thêm 1 tờ nữa cho đồng nghiệp.
Nếu cải cách hành chính mà "chỉ nhà nước hài lòng" thì cải cách ấy liệu có ý nghĩa gì?!
Nếu chính quyền đứng giữa, nhưng giữa công chức và người dân vẫn phải có phong bì mới trôi việc thì liệu đó có thể gọi là phục vụ?