Nhìn dự thảo Nghị quyết về học phí của TPHCM mà thật sự choáng váng. Gần như học phí tất cả các cấp học đều tăng. Riêng học phí THCS tăng từ 60.000 đồng/tháng lên 300.000 đồng/tháng, tức là gấp 5 lần.
Theo thuyết trình của Sở GDĐT TPHCM, do bậc THCS đã được áp dụng “giảm học phí” từ 2019 nên đến giờ, bậc học này có mức chênh lệch tăng lớn nhất.
Không chỉ tăng ở hầu khắp bậc học, không chỉ tăng “gấp 5” ở bậc THCS mà theo dự thảo, bắt đầu từ năm học 2023-2024, mức học phí sẽ liên tục được điều chỉnh, căn cứ vào chỉ số giá tiêu dùng, tốc độ tăng trưởng kinh tế. Và “điều chỉnh” với tiêu chí: Mức thu năm sau sẽ tăng không quá 7,5% so với năm trước, không vượt mức trần theo quy định.
Còn nhớ trong buổi làm việc với TPHCM, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nói rằng: Hiện Bộ đang nghiên cứu triển khai thí điểm chọn một số trường công chất lượng tốt chuyển sang làm đề án thu học phí cao, lấy học phí này chi trả, giảm nguồn viên chức hưởng lương. Và ông “mở ngoặc” rằng: Đây cũng là một việc mà TPHCM có thể thí điểm cùng với Bộ.
Nhưng rồi học phí đã tăng ngay, không cần chờ... thí điểm. Hoặc đó cũng chính là một cách thí điểm đo sức dân.
Sự thật là TPHCM 6 năm qua chưa tăng học phí. Đối với dân, đó là một “thành tựu”, một sự “vì dân”..., những người đóng góp không ít mồ hôi nước mắt của mình vào tăng trưởng, vào nguồn thu luôn là... kỷ lục.
Sự thật là mỗi năm 20% ngân sách chi thường xuyên được dành cho giáo dục và đào tạo... vẫn thiếu cho cơ sở vật chất, hoạt động chuyên môn...
Nhưng cũng có một sự thật là người dân đang phải liên tiếp đối phó với “bão giá”. Giá xăng đã “sắp” 30.000 đồng/lít. Ngoài chợ cái gì cũng tăng. Ngay cả một thực phẩm cơ bản như thịt heo, giờ đạt “mốc” 60.000 đồng/kg hơi.
Có một sự thật là 37 triệu người bị ảnh hưởng thu nhập, việc làm trong đợt dịch lần thứ nhất. Và năm ngoái, con số không ít hơn: 87% bị ảnh hưởng.
Liệu có nên tăng giá, khi bão giá khủng khiếp nhất - như là chất thêm khó khăn áp lực với những người dân còn chưa kịp hồi sức?!
Liệu có duy trì, kể cả là “một lộ trình”, bất di bất dịch, chưa lường hết cái khó của dân?!
Có lẽ không thừa, nếu nhắc lại rằng sách giáo khoa mới đã tăng gấp 2, gấp 3 lần sách giáo khoa cũ.
TPHCM là đầu tiên, nhưng chắc chắn không phải duy nhất. Và việc tăng trong thời điểm này, năm nay cần cân nhắc thận trọng để không thành một khởi điểm cho việc tăng học phí... khắp nơi.