Trong bối cảnh bắt, vượt ngục; rồi bắt, lại vượt ngục đến ba lần, nó như một nụ cười chế giễu.

Triệu Quân Sự xuất thân là một học sinh giỏi, thông minh, rồi sau đó sa sút và trượt dài trên con đường lầm lỗi, gây tội ác để có tiền chơi game online. Y bị bắt trong bộ quân phục; tuổi đời còn trẻ, nhưng với tội ác không thể dung thứ - giết người, cướp tài sản.

Câu chuyện giết người, cướp tài sản không là chuyện lạ trong xã hội hiện đại; thậm chí ở những nước văn minh, có nền tư pháp nghiêm khắc, chặt chẽ, tội ác này xảy ra không hiếm. Thế nhưng với trường hợp Triệu Quân Sự, sau khi vượt thoát khỏi trại giam, y lại đi thẳng vào con đường tội ác cũ cứ như một phản xạ tự nhiên.

Lần thứ ba Sự vượt ngục, gây nhiều tò mò, thậm chí còn có lời “thán phục” thủ đoạn tinh vi của phạm nhân (trong một clip được tung lên mạng), nhưng nó để lại nhiều mối băn khoăn cho dư luận, trong đó, câu hỏi với chừng ấy năm sau song sắt, không để lại một sự ân hận, cải tà quy chánh nào đối với con người này sao?

Triệu Quân Sự ra tòa lãnh án vào tháng 8.2012, tính đến nay là 10 năm. Ba lần vượt ngục, chỉ vì nhớ game online. Và lần nào cũng bị bắt giữ trên đường trốn chạy, tìm đến tiệm game. Và lần nào cũng gây ra những tội ác, xã hội không dung thứ.

Qua sự kiện có một không hai này, có thể thấy bản thân Triệu Quân Sự không chịu “cải tà, quy chánh”. Nhưng ở một khía cạnh khác, liệu nên chăng cần có một sự thay đổi hoặc bổ sung nào đó cho phương pháp cải tạo phạm nhân, mang tính tích cực, phù hợp hơn so với hiện nay.

Bên cạnh công cuộc dạy nghề; những buổi truyền đạt kiến thức chính trị, xã hội trong các trại giam thường thấy, đã góp phần đưa không ít người lầm lỗi về với thiện lương. Tuy vậy, cũng không ít trong số các phạm nhân lại tỏ ra “miễn nhiễm”, khi được tha tù lại lao ngay vào con đường lầm lỗi cũ. Thậm chí, cá biệt còn coi nhà tù là nơi “trải nghiệm” để lập băng nhóm và thực hiện các hành vi tội ác tinh vi hơn sau khi mãn hạn tù. Và Triệu Quân Sự là một trong số đó.

Hiện nay, nhằm bổ sung phương pháp cải tạo, giáo dục, hướng nghiệp phạm nhân, không ít quốc gia đã nâng cao tri thức, kiến thức cho những người lầm lỡ bằng cách mở các tủ sách ngay trong các trại cải tạo. Thậm chí ở Brazil, chính phủ nước này ban hành chương trình "Redemption through Reading” (tạm dịch: Hối lỗi bằng cách đọc sách), với chính sách là một tù nhân đọc được một cuốn sách, được giảm án 4 ngày tù.

Hiện nay, hầu hết nơi giam giữ đều có thư viện sách báo, nên chăng, bên cạnh việc giáo dục bằng hướng nghiệp, các buổi lên lớp..., có thêm biện pháp khuyến khích phạm nhân tìm hiểu, nâng cao tri thức, kiến thức qua sách, báo trong giờ rảnh rỗi, cũng là điều đáng để suy nghĩ. “Một tù nhân có thể rời nhà giam trong sự giác ngộ về một thế giới rộng lớn” - Andre Kehdi - người đại diện dự án tặng sách cho các nhà tù Brazil đã hy vọng như vậy.