Đây là luận lý của UBND TP HCM khi góp ý cho “Đề án mở rộng cơ sở thuế và chống xói mòn nguồn thu ngân sách nhà nước". 

A- trong đề xuất này là “dịch vụ làm đẹp”, là “nước hoa”. Còn B là điện thoại đi động.

Chúng tôi ký hiệu hàng hoá là A và B, để bạn đọc dễ dàng thấy rằng với “luận lý thuế” kiểu này bất cứ loại hàng hoá nào cũng có thể phải chịu thuế TTĐB. 

Giải thích cụ thể về đề xuất thu thuế TTĐB của TP HCM với mặt hàng điện thoại di dộng như sau: Dù đây không phải hàng hóa, dịch vụ cao cấp, nhưng cũng không thuộc diện "rất thiết yếu". Bởi vậy, việc đưa vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, theo địa phương này, nhằm hướng dẫn sản xuất và tiêu dùng hợp lý.

Bên cạnh đó, điện thoại di động là hàng hóa thiết yếu phục vụ nhu cầu thông tin liên lạc nhưng đưa vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt để điều tiết thu nhập của một bộ phận dân cư có thu nhập từ khá trở lên, có nhu cầu và khả năng thu nhập thường xuyên sử dụng các sản phẩm thế hệ mới. 

Giá một lọ nước hoa, hộp phấn trong thực tế không hề rẻ khi thuế nhập khẩu đánh trên hàng hoá loại này đã ở mức từ 18-20%, chưa kể thuế thu nhập doanh nghiệp với cơ sở dịch vụ, thuế VAT...Dù là loại hàng hoá nhà nước không khuyến khích tiêu dùng nhưng khác xa với bia rượu, thuốc lá, cigar hay ô tô, xe máy trong thực tế hàng hoá dịch vụ loại này đang phục vụ nhu cầu rất lớn, của rất đông chị em. Việc áp tiếp thuế tiêu thụ đặc biệt vào những loại hàng hoá, dịch vụ làm đẹp rất chính đáng, và cả rất đáng khuyến khích của chị em để “để điều tiết thuế vào thu nhập của những ông chồng”- như cách dư luận giễu cợt, nói thẳng là rất vô lý.

Trong khi đó, với những chiếc smartphone từ tiền túi của mình, người dân đang biến đất nước mình trở thành một cường quốc về thông tin với những yếu tố “hạ tầng” lý tưởng: 77,1 triệu người, tức là hơn 80% dân số sử dụng Internet, đang nằm top trên bảng xếp hạng thế giới. Tỷ lệ người dùng smartphone so với người dùng điện thoại phổ thông (feature phone) trong năm 2017 là 84%; tăng 6% so với năm 2016 (78%).

Công nghệ di động, với những chiếc smartphone từ tiền túi của dân đang trở thành nguồn lực phát triển mạnh mẽ của nhiều ngành kinh tế, đang khiến chúng ta trở thành quốc gia “tham gia cuộc chơi thương mại điện tử với phong độ tốt, nắm bắt hầu hết các xu thế của khu vực”.

Vậy thì can cớ gì lại chất thêm thuế vào những chiếc điện thoại ấy, nhất là khi cách mạng công nghiệp 4.0 đã bắt đầu.

Thuế TTĐB, bản chất là sắc thuế đánh trên những hàng hoá nhà nước không mong muốn người dân tiêu dùng để hạn chế tiêu dùng. Nhưng rõ ràng, lọ nước hoa, thỏi son hay chiếc điện thoại đi động không thể liệt vào hai chữ “hạn chế” ấy.