Đây là những đánh giá dán mác WB: Sự đón nhận (mô hình VNEN) từ phía cộng đồng là rất lớn. Rồi nó “giúp học sinh xây dựng kỹ năng ứng xử và tạo lập quan hệ... chịu trách nhiệm về đồ dùng cá nhân của mình, quản lý thời gian, giữ lời hứa”! Rồi “Học sinh VNEN có lợi thế trong kỹ năng xã hội: Tự tin, bảo vệ quan điểm, chia sẻ, quan tâm... Và thậm chí, cả những tiêu chí “nhạy cảm hơn với nhu cầu tình cảm của những người khác,
tôn trọng người lớn tuổi, giúp đỡ bạn bè trong các hoạt động trên lớp, cũng như có năng lực sáng tạo hơn so với học sinh trường truyền thống”!
Nếu đó là một màu hồng thì đó là màu hồng rất chung chung, rất giống với những đánh giá của ngành giáo dục trước khi Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ xác nhận “sự vội vàng” trong việc áp dụng mô hình VNEN.
Vâng, chính Bộ trưởng Giáo dục đã xác nhận. Cũng như chính Hải Phòng đã khai tử VNEN, như chính lời xin lỗi của thầy Giám đốc Sở GDĐT Vũng Tàu khi đã chủ trì tham mưu mô hình VNEN một cách nóng vội dẫn đến những bất cập...
Nhớ cô giáo Hoài Phương, trong một bài viết nhỏ gửi đến Bộ Giáo dục, đã chốt một câu như sau: Sự thất bại của mô hình VNEN là sự thật. Trong nhiều nguyên nhân, có một nguyên nhân do sự áp dụng máy móc mô hình giáo dục nhập khẩu từ Colombia. “Nếu mô hình VNEN ở Colombia chỉ áp dụng cho học sinh vùng khó khăn, học lớp ghép, với nội dung học thực tế gắn với đời sống lao động của “học sinh nông thôn, nhà nghèo không có điều kiện đến trường, vừa học vừa làm, học xong có thể ứng dụng vào cuộc sống và công việc - trồng cà phê…” thì ở Việt Nam, VNEN được đại trà thí điểm.
Và chắc chắn vấn đề không phải là vì không có cà phê để ứng dụng.
Tại sao thực tế thất bại toàn tập, sự phá sản đương nhiên lại được tô hồng trong một báo cáo của WB? Và nó ngược với thực tế đến mức người ta có cảm giác những người khảo sát thực tế hoặc không biết tiếng Việt đưa gì chép nấy? Câu trả lời xin dành cho các tác giả bản báo cáo ấy.
Nếu nói VNEN là một cuộc cưỡng hôn thì cuộc cưỡng hôn ấy đang gây ra một bi kịch mà bản báo cáo hạnh phúc trên trời rơi xuống kia không làm thay đổi được bi kịch ấy.