Tác dụng phụ của thuốc giảm béo

Theo Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TPHCM), trong các loại thuốc giảm béo, sáng giá nhất là thuốc orlistat - một thuốc vừa giảm được béo lại không ngấm vào cơ thể nên ít gây ra những tác dụng không mong muốn. Khi sử dụng thuốc, người ta thấy 30% lượng chất béo trong thực phẩm (tương đương với hàm lượng chất béo trong chế độ ăn) không được hấp thu.

Tuy nhiên, loại thuốc này vẫn gây ra một số tác dụng phụ gây hại cho sức khoẻ. Do mỡ ăn vào không được tiêu hóa nên gây các vấn đề khiến người bệnh thấy rất khó chịu vì thường xuyên sôi bụng, đau bụng, quặn bụng. Ngoài ra, làm giảm hấp thu các vitamin (tan trong dầu, mỡ) như vitamin A, D, E, K... Trong khi đó, nếu thiếu một trong các vitamin này sẽ gây ra những rối loạn trong cơ thể, gây loãng xương do thiếu vitamin D, rối loạn đông máu…

Thuốc thứ hai có mặt trên thị trường là sibutramine. Bản thân sibutramine là một thuốc chống trầm cảm vì nó ức chế sự tiêu huỷ noradrenalin và serotonin ở dây thần kinh. Trong béo phì nó được sử dụng để gây ra chán ăn và làm tăng tiêu thụ năng lượng. Vì là thuốc có tác động lên trung tâm thần kinh nên nó cũng gây ra những biến cố đáng lo ngại như tăng huyết áp, nhịp tim nhanh, rối loạn nhịp dạng dẫn truyền, ra mồ hôi trộm, thậm chí là co giật và chảy máu không kiểm soát. 

Một vài thuốc khác có mặt trên lĩnh vực này là rimonabant, fenfluramine, dexfenfluramine, phenteramine... Đây đều là những thuốc gây no giả và chán ăn dẫn đến giảm cân. Nhìn chung, các loại thuốc trên đều gây một số tác dụng phụ là buồn nôn, nôn, tiêu chảy, thay đổi tính tình, lo âu, suy giảm trí nhớ. Đặc biệt, gây ra những biến cố nghiêm trọng trên hệ thống van tim và hệ thống động mạch phổi nên gần như không còn được sử dụng.

Lời khuyên khi dùng thuốc giảm béo

Đứng trước những tác dụng phụ có thể gặp với những thuốc giảm béo tưởng như là an toàn, các bác sĩ khuyên chúng ta chỉ sử dụng thuốc khi thật cần thiết. Đó là những trường hợp có chỉ số BMI (một chỉ số đánh giá béo phì) trên 28 trở lên. Đặc biệt chú ý hơn khi bạn đã có những hậu quả nặng nề về tim mạch như thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim, đột quỵ não.

Vì thuốc có thể gây tác dụng kéo dài không mong muốn nên các chuyên gia khuyên không sử dụng thuốc kéo dài quá 2 năm. Nếu sử dụng liên tục với thời gian dài sẽ dễ gây ra nguy cơ phát sinh bệnh do thuốc, không nên sử dụng thuốc với những người có sẵn một số bệnh mà thuốc có thể gây ra như rối loạn nhịp tim, rối loạn đông máu…

Liên quan tới hiệu quả tác dụng, chúng ta cần theo dõi cân nặng trước và sau khi dùng. Bởi vì thuốc chỉ cần được sử dụng sau 3 tháng là đã có tác dụng và tác dụng tiêu chuẩn là giảm cân đạt trên 5% so với khối lượng ban đầu. Nếu nhỏ hơn giá trị này, thì coi như thuốc không có tác dụng và cần chấm dứt.

Dùng thuốc giảm béo để giảm được cân nặng cần có thời gian nên mọi thuốc giảm cân nhanh, cấp tốc thực chất chỉ là những thuốc gây tiêu chảy, gây mất nước. Chúng không được gọi là những thuốc giảm béo và người sử dụng chúng có thể gặp những tai biến khó lường do sự thay đổi quá nhanh và quá đột ngột gây ra. Cần cảnh giác với những thuốc này.

Bản chất của hiện tượng béo phì là đưa thực phẩm vào quá nhiều nên biện pháp cơ bản, an toàn và có tác dụng tốt nhất là giảm ăn kết hợp với thể dục thể thao. Điều này có 3 điểm lợi là vừa giảm được cân, vừa không phải gánh thêm tác dụng phụ nào, lại vừa thêm khỏe. Và quan trọng hơn, nó có tác dụng lâu dài hơn bất cứ một loại thuốc nào được bào chế.