Nguyên nhân gây rối loạn quá trình sử dụng và tích trữ đường

Theo bác sĩ Nguyễn Minh Tiến - Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TPHCM), một số biểu hiện ban đầu của bệnh tiểu đường ở trẻ em như sốt, ho, sổ mũi, nôn ói, đau bụng sau đó thở mệt, rối loạn tri giác lơ mơ, hôn mê,… Những triệu chứng này dễ nhầm lẫn với bệnh lý khác, dẫn đến tử vong nếu không chẩn đoán và xử trí kịp thời.

Bệnh đái tháo đường (bệnh tiểu đường) ở trẻ em là một bệnh mạn tính do rối loạn quá trình sử dụng và tích trữ chất đường. Hậu quả là nồng độ đường trong máu (glucose) vào buổi sáng chưa ăn, cao hơn mức bình thường từ 126mg% trở lên.

Nguyên nhân cơ bản của sự rối loạn này là thiếu chất insulin sản xuất bởi tuyến tụy (tiểu đường type 1) hoặc khiếm khuyết tác động của insulin (tiểu đường type 2). Insulin giúp cho cơ thể chuyển hóa, sử dụng chất glucose cung cấp bởi thức ăn giàu đường bột.

Nồng độ đường trong máu (đường huyết) bình thường từ 80-120mg% (80-120mg/100ml máu), còn trong nước tiểu bình thường không có glucose.

Biến chứng của bệnh tiểu đường ở trẻ em 

Ăn nhiều đường làm cho bữa ăn mất cân bằng. Lượng đường dư trong máu buộc tụy tạng và các cơ quan khác phải làm việc nhiều để chuyển đường thành mỡ. Từ đó, dẫn đến tình trạng đưa mập phì và các rối loạn khác không có lợi cho sức khoẻ.

Triệu chứng đặc trưng là ăn nhiều, khát nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều, thường gọi là triệu chứng "4 nhiều". Tuy nhiên, trên thực tế lâm sàng hiện nay, ít gặp trẻ tiểu đường biểu hiện cả triệu chứng “4 nhiều” mà chỉ gặp các triệu chứng "2 hoặc 3 nhiều".

Bên cạnh đó, trẻ còn gặp các biểu hiện ăn kém, sụt cân, mệt mỏi, suy kiệt, nôn ói, đau bụng, mất nước, rối loạn tri giác (lơ mơ, hôn mê). Biểu hiện qua suy giảm sức đề kháng cơ thể như bị nhọt da, viêm ngứa bộ phận sinh dục, viêm quanh nướu răng hay biểu hiện thần kinh như tê rần như kiến bò ở chân, mạch máu võng mạc: giảm thị lực, hoa mắt.

Ngoài ra, trẻ có thể biểu hiện đơn thuần là nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp hay đường tiêu hóa hay đường tiểu,… Khi có các triệu chứng gợi ý trên, phụ huynh đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám tầm soát bệnh tiểu đường.

"Biến chứng cấp thời có thể gây nguy hiểm đến tính mạng trẻ là hôn mê nhiễm toan máu nặng. Trẻ biểu hiện rối loạn tri giác lơ mơ, hôn mê, thở nhanh sâu, mất nước có thể dẫn đến tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời" - bác sĩ Tiến thông tin. 

Biến chứng lâu dài như tổn thương mạch máu ở võng mạc, giảm thị lực, hoa mắt, có thể đưa đến mù lòa; ở thận như tiểu đạm, có thể suy thận; ở chân như chân lạnh, tím đỏ, loét; tổn thương thần kinh: tê rần, rát bỏng, đau nhức chân.

Điều trị và theo dõi bệnh tiểu đường ở trẻ em

Điều trị bệnh tiểu đường nhằm đưa mức đường huyết về gần mức bình thường, đồng thời hạn chế biến chứng. Để điều trị tiểu đường hiệu quả, cần tuân thủ theo dõi lượng đường huyết thường xuyên theo y lệnh của bác sĩ.

Dùng thuốc đúng liều, đúng cách theo y lệnh bác sĩ. Lưu ý về chế độ ăn, cách chăm sóc ngăn ngừa và phát hiện sớm biến chứng. Bên cạnh đó, sự hợp tác giữa bác sĩ điều trị, trẻ và phụ huynh rất cần thiết để điều trị và theo dõi bệnh tiểu đường ở trẻ em.