Đại biểu Đặng Thuần Phong (Bến Tre) cho biết: Qua một năm nhận nhiệm vụ và chỉ đạo điều hành, Chính phủ đã chủ động và nỗ lực cao. Do vậy, cũng đã giải quyết nhiều vấn đề về kinh tế - xã hội đáng ghi nhận. Độ nhạy trong điều hành chính sách được nhân dân tin tưởng thông qua chỉ đạo thực địa sát thực tiễn của Thủ tướng và các thành viên Chính phủ.

Tuy nhiên, ông Phong cũng thẳng thắn cho rằng, vai trò kiến tạo của các bộ, các địa phương và lực lượng cán bộ, công chức chưa đáp ứng kịp yêu cầu của Chính phủ. Các nguồn thu chính của nền kinh tế chưa đạt, năm nay chúng ta thu chủ yếu từ đất đai. Nợ công, nợ xấu đã báo động, giải ngân chậm, đội vốn và lãng phí trong đầu tư vốn.

“Cân đối thu chi nhiều bất ổn, chuyển nguồn hàng năm còn lớn, bội chi ngân sách tăng chưa dừng. Các thách thức này buộc Chính phủ phải quyết liệt hơn, 9 nhóm giải pháp phải đồng bộ, chọn nội dung ưu tiên để dồn công sức và trí tuệ tạo chuyển biến thực sự” – ông Phong nói.

Ông Phong nhấn mạnh: Chúng tôi chia sẻ với Chính phủ, song hy vọng Chính phủ và Quốc hội chú trọng thêm những vấn đề bất an mà nhân dân luôn bức xúc như sau:

Bất an thứ nhất, tại sao chỉ có một mình Chính phủ hành động kiến tạo và liêm chính trong khi đất nước có cả hệ thống chính trị. Chức năng của Chính phủ là kiến tạo nhưng còn hành động và liêm chính tại sao không song hành.

Bất an thứ hai, tham nhũng và lãng phí quá lớn, chưa được chặn đứng là vấn nạn đưa quốc gia đến bờ vực của sa sút lòng tin. Tiền của dân chắt chiu gom góp trong mồ hôi nước mắt nhưng tham nhũng nhiều, lãng phí lớn là dấu hiệu hết sức đáng báo động.

Bất an thứ ba, xuất hiện dấu hiệu mất cân đối ngân sách, tính ổn định bền vững của kinh tế vĩ mô chuyển biến chậm. Các yếu tố tăng trưởng chưa tận dụng hết, đặc biệt là nặng chú trọng đầu tư. Hiệu quả đầu tư thấp, nợ công còn cao. Nếu theo chỉ số, mỗi người dân Việt Nam gánh 1.000USD tiền nợ và xu hướng còn tăng trong những năm tới, áp lực trả nợ lớn.

Chi đầu tư phát triển chưa ngang tầm, chi thường xuyên gần 70%. Mức bội chi gấp 3 lần tăng trưởng. Như vậy, chúng ta làm 1 đồng nhưng xài tới 3 đồng. Người dân hưởng lớn và tạo sinh khí từ kết quả tăng trưởng GDP chưa như mong muốn.

Bất an thứ tư, thương mại hóa các quan hệ xã hội. Đồng tiền đã chi phối mọi hoạt động và làm phai nhạt tính công tâm của các cơ quan công quyền. Đáng lo hơn là đồng tiền đã làm suy thoái đạo đức, dẫn dắt chính sách và đâm thủng pháp luật, minh chứng cho vấn đề này là hiện tượng "chạy" ở Việt Nam, thực tế rất đau lòng, trong bụng mẹ đã "chạy" chỗ sinh đẻ, chập chững đi đã "chạy" trường, học phổ thông các cấp và đại học cũng phải chạy trường, chạy lớp, chạy điểm. Được tuyển dụng thì chạy chỗ, chạy chức, chạy quy hoạch, chạy luân chuyển. Vi phạm pháp luật thì chạy điều tra, truy tố, chạy án và thậm chí chạy khỏi Tổ quốc đến nơi Việt Nam chưa ký kết gì đến vấn đề tội phạm để an thân.

Bất an thứ năm, dân không thể an tâm khi rừng đã hết, biển gần chết, tài nguyên khoáng sản quốc gia cho các đời sau chắc còn trong lịch sử. Đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số không có trong khi đó đất nông, lâm trường hoạt động kém hiệu quả, thậm chí còn phát canh, thu tô. Chính sách trải thảm và sử dụng lao động giá rẻ, kêu gọi đầu tư, sự hời hợt thiếu trách nhiệm trong thẩm định đánh giá từng bước đã biến Việt Nam thành điểm đến của công nghiệp rác, công nghệ lạc hậu và hệ lụy môi trường không sao tả nổi khi sông đã chết, đất chết và từ từ biển chết. Tiền có thể nhiều đến đâu đi nữa cũng không mua lại được môi trường tươi đẹp chúng ta đã mất và đang mất.

Bất an thứ sáu, về an toàn sống, bữa cơm trong nhà cũng lo vì an toàn vệ sinh thực phẩm, bước ra đường thì sợ vì an toàn giao thông, gặp chuyện bất bình thì không giám can thiệp vì sợ vạ lây.

Mọi thứ đều do người Việt hại người Việt và từng bước biến sự vô cảm trở thành vấn đề đạo đức mang tính phổ biến trong ứng xử của con người. Còn rất nhiều vấn đề bức xúc nhưng trong thời gian ít ỏi, tôi xin nêu 6 vấn đề bất an đề nghị Chính phủ, Quốc hội, nghiên cứu, cân nhắc trong chỉ đạo, điều hành, nhằm tạo sự chuyển biến rõ nét trong ổn định phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong thời gian tới.