Tại Việt Nam có khoảng 12 triệu người bị tăng huyết áp, tức trung bình cứ 5 người trưởng thành có 1 người mắc bệnh. Các bệnh tim mạch liên quan đến huyết áp đang là nguyên nhân tử vong số một tại Việt Nam, chiếm tới 33% tổng số ca tử vong trên toàn quốc. Tỷ lệ người mắc tăng huyết áp ngày càng trẻ hóa. 

Đa số người bệnh tăng huyết áp không có triệu chứng cơ năng, trừ biểu hiện thực thể là đo huyết áp thấy tăng, khi huyết áp tăng quá cao, động mạch phải co giãn quá mức, gây ra những vết rách vi thể. Các cơ quan đích mà tăng huyết áp gây tổn thương bao gồm tim, não, mắt, thận và mạch máu.

Nhiều trường hợp chỉ được phát hiện tăng huyết áp khi đã có một số biến chứng do tăng huyết áp như đột quỵ não, nhồi máu cơ tim. Vì vậy, tăng huyết áp còn được ví như là 'kẻ giết người thầm lặng'.

Tăng huyết áp khẩn cấp là gì?

Người trưởng thành được coi là tăng huyết áp khi huyết áp tâm thu từ 140mmHg trở lên và huyết áp tâm trương từ 90mmHg trở lên. Tăng huyết áp là một bệnh mạn tính nhưng khi huyết áp tăng cao vượt ngưỡng hay còn gọi là cơn tăng huyết áp khẩn cấp và cấp cứu gây ra những tổn thương vô cùng nặng nề cho người bệnh.

Tăng huyết áp khẩn cấp là trường hợp tăng huyết áp nặng nhưng hầu như không có các triệu chứng hoặc tổn thương trên cơ quan đích và có thể được điều trị ngoại trú dùng thuốc đường uống.

Trong cơn tăng huyết áp khẩn cấp, hầu hết người bệnh không có triệu chứng đặc hiệu, chỉ một số trường hợp xuất hiện các triệu chứng như nhức đầu, chóng mặt, lo lắng nhiều.

Tăng huyết áp khẩn cấp do một số nguyên nhân như cú sốc tâm lý, do ngừng thuốc điều trị tăng huyết áp. Tăng huyết áp cấp cứu là trường hợp cấp tính phải được nhập viện để hồi sức cấp cứu và điều chỉnh giảm huyết áp kịp thời bằng đường tĩnh mạch để ngăn chặn những tổn thương vĩnh viễn cơ quan đích như:

• Tai biến mạch máu não: nhồi máu não cấp, xuất huyết não, xuất huyết dưới màng nhện.
• Tổn thương tim cấp tính: hội chứng mạch vành cấp, bóc tách thành động mạch chủ, suy tim, rung nhĩ, phù phổi cấp,
• Tổn thương thận cấp tính như suy thận cấp hoặc tổn thương mắt gây mù loà.

Không có ngưỡng huyết áp đặc hiệu cho tăng huyết áp cấp cứu. Tuy nhiên theo khuyến cáo của thì mức huyết áp tăng cao ≥ 180/120 mmHg được coi là THA cấp cứu. Xuất hiện những triệu chứng như: Đau tức ngực nhiều, kích thích, đau đầu dữ dội kèm rối loạn ý thức, mờ mắt, buồn nôn, nôn, khó thở, co giật, gọi hỏi không đáp ứng.

Phòng ngừa tăng huyết áp khẩn cấp

• Thay đổi lối sống
• Có chế độ ăn hợp lý, đảm bảo đủ kali và các yếu tố vi lượng, giảm ăn mặn. Tăng cường rau xanh, hoa quả tươi. Hạn chế thức ăn có nhiều cholesterol và axit béo no
• Tích cực giảm cân (nếu thừa cân), duy trì cân nặng lý tưởng với chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 18,5 đến 22,9 kg/m2. Cố gắng duy trì vòng bụng dưới 90cm ở nam và dưới 80cm ở nữ
• Hạn chế uống rượu, bia
• Ngừng hoàn toàn việc hút thuốc lá hoặc thuốc lào
• Tăng cường hoạt động thể lực ở mức thích hợp: tập thể dục, đi bộ hoặc vận động ở mức độ vừa phải, đều đặn khoảng 30-60 phút mỗi ngày.
• Tránh lo âu, căng thẳng thần kinh; cần chú ý đến việc thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý.
• Tránh bị lạnh đột ngột.
• Tuân thủ nghiêm ngặt thuốc điều trị theo đơn của bác sĩ.
• Tái khám định kỳ và khi có những triệu chứng bất thường.