Hậu quả khi điều trị béo phì không đúng cách

Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM gần đây tiếp nhận điều trị cho chị H.N.H (35 tuổi, TPHCM). Chị H cao 1m55, nhưng nặng tới gần 65 kg. Cân nặng ảnh hưởng nhiều đến vóc dáng, công việc của chị H. Bên cạnh đó, chị thường mệt dù chỉ vận động nhẹ.

Tự ti về cân nặng của mình và muốn có thể giảm cân nhanh chóng, chị đã sử dụng một loại thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc. Nhưng sau đó, chị H bị các triệu chứng rối loạn tiêu hóa và nhanh chóng tăng cân trở lại. Khi đến khám tại Phòng khám Nội tiết Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, bác sĩ cho biết chị H bị béo phì.

Bệnh nhân được bác sĩ chỉ định tư vấn điều trị béo phì chuyên sâu bởi sự phối hợp của các chuyên khoa Nội tiết, Dinh dưỡng, Phục hồi chức năng và Tâm lý. Chị H được thay đổi chế độ dinh dưỡng, tăng cường vận động và sử dụng thuốc điều trị các bệnh đi kèm. Sau 1 tháng, chị giảm được 2kg, cơ thể bớt mệt mỏi và đã làm quen được với chế độ ăn khoa học, bớt cảm giác thèm ăn.

ThS.BS Trần Viết Thắng – Phó trưởng khoa Nội tiết Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho hay: “Việc giảm cân làm thay đổi hệ thống cân bằng của cơ thể khiến người bệnh có cảm giác đói, thèm ăn nên người bệnh sẽ có khuynh hướng ăn nhiều hơn và tăng cân trở lại. Hậu quả là người bệnh khó tuân thủ quá trình giảm cân tiếp theo, dễ bỏ cuộc, tinh thần người bệnh giảm sút, gia tăng nguy cơ rủi ro cho sức khoẻ”.

TS.BS Võ Duy Long – Phó khoa Ngoại Tiêu hóa Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho biết khi áp dụng các hướng xử lý như ăn kiêng, luyện tập hoặc dùng thuốc,… một cách cực đoan, thiếu sự cân bằng và đồng bộ, người bệnh đứng trước rủi ro gia tăng nguy cơ các biến chứng nguy hại và có thể nghiêm trọng. Điển hình là các biến chứng và tổn thương liên quan đến tim mạch, xương khớp, tiêu hóa, tâm lý, hệ thần kinh, chức năng gan, thận,… Đặc biệt là dễ dàng tăng cân trở lại.

Điều trị đúng bệnh béo phì

Béo phì là bệnh lý mãn tính, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác nhau. Việc điều trị béo phì cần phối hợp nhiều chuyên khoa như Nội tiết, Dinh dưỡng, Phục hồi chức năng, Tâm lý,… để có thể giúp người bệnh cải thiện cân nặng và chất lượng cuộc sống. 

Hiện nay, có các phương pháp điển hình thường áp dụng cho người bệnh béo phì như thay đổi lối sống, dùng thuốc và phẫu thuật cắt bỏ một phần dạ dày. Tuỳ vào từng thể trạng của người bệnh mà bác sĩ sẽ áp dụng phác đồ điều trị phù hợp. 

ThS.BS Trần Viết Thắng cho biết, khi biện pháp thay đổi lối sống không hiệu quả, người bệnh béo phì có chỉ số BMI từ 30 trở lên hay từ 27 trở lên kèm bệnh lý khác đi kèm sẽ được chỉ định sử dụng thuốc. Các thuốc điều trị béo phì có thể tác dụng vào hệ thần kinh trung ương, chủ yếu có tác dụng làm chán ăn hoặc tác dụng trên đường tiêu hóa làm giảm hấp thu. Tuy nhiên, các thuốc này đều có tác dụng phụ. Do đó, người bệnh không được tự ý sử dụng thuốc mà cần có sự chỉ dẫn cụ thể của bác sĩ.

Chia sẻ về phương pháp phẫu thuật trong điều trị béo phì, TS.BS Võ Duy Long cho biết phương pháp này dành cho người bệnh có BMI từ 35 trở lên (đối với người châu Á). Phương pháp này chỉ áp dụng khi các phương pháp điều trị nội khoa, thay đổi lối sống không hiệu quả.

Có 2 loại phẫu thuật phổ biến. Thứ nhất là phẫu thuật cắt bớt dạ dày để làm giảm cảm giác thèm ăn và giảm hấp thu chất dinh dưỡng. Thứ hai là phương pháp khác là nối tắt dạ dày vào ruột non, mục đích cũng giảm lượng thức ăn hấp thu vào cơ thể.

Các bác sĩ khuyến cáo nếu người bệnh béo phì không tuân thủ điều trị sẽ có nhiều nguy cơ bị tăng cân trở lại. Với những người chỉ số BMI cao trên 30, tuổi thọ giảm trên 3 năm và tăng dần, kèm nhiều bệnh lý khác. Chính vì vậy, giảm cân hiệu quả vẫn cần được theo dõi chặt chẽ từ bác sĩ với sự phối hợp đồng bộ đa chuyên khoa mới có thể đạt hiệu quả tối đa và an toàn.