Khoa Hồi sức Nhiễm - Bệnh viện Nhi Đồng 1 đang tích cực điều trị cho một bệnh nhi 10 tháng tuổi nhập viện vào ngày thứ 4 với các triệu chứng sốt cao, nôn ói nhiều và lừ đừ. Tiền sử bé hoàn toàn khỏe mạnh trước đây.
Sau nhập viện khoảng 8 giờ, trẻ bắt đầu lên cơn co giật toàn thân nhiều lần kèm rối loạn tri giác nên được đặt nội khí quản. Diễn tiến sau đó, bé hôn mê sâu, không đáp ứng với các kích thích, siêu âm não và chụp cắt lớp vi tính sọ não ghi nhận có dãn não thất cấp tính. Xét nghiệm nhiễm trùng tăng cao, dịch não tủy vàng đục.
Bác sĩ Khoa Hồi sức Nhiễm cho biết, các xét nghiệm nuôi cấy tác nhân thông thường trong máu và dịch não tủy đều âm tính. Vì diễn tiến lâm sàng và xét nghiệm của bé diễn tiến xấu nhanh nên bác sĩ quyết định làm PCR đa tác nhân trong dịch não tủy và xác định được ký sinh trùng Naegleria fowleri trong dịch não tủy với số lượng copies rất cao.
PGS.TS.BS Phùng Nguyễn Thế Nguyên - Trưởng Bộ môn Nhi Đại học Y Dược TPHCM, Phó trưởng Khoa Hồi sức tích cực chống độc, Bệnh viện Nhi Đồng 1 cho biết, bệnh nhi được chỉ định làm thêm xét nghiệm soi tươi, kết quả phát hiện có amip “ăn não” trong mẫu dịch não tủy của bệnh nhi.
Vì đây là bệnh hiếm nên số lượng ca bệnh trên toàn thế giới vẫn còn rất ít. Theo khuyến cáo của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), các thuốc được sử dụng để điều trị amip “ăn não” bao gồm: Fluconazole, Amphotericin B, Rifampicin, Azithromycin và Dexamethasone.
Hiện tại bé vẫn đang được điều trị tích cực với thở máy, dẫn lưu não thất ngoài để giảm áp lực nội sọ, chống phù não, kháng sinh phổ rộng và các thuốc theo khuyến cáo của CDC nhưng tình trạng vẫn còn đang rất nặng.
Cũng theo bác sĩ Thế Nguyên, Naegleria fowleri là một ký sinh trùng đơn bào, thuộc lớp chân giả và là loài Naegleria duy nhất gây bệnh ở người. Amip sống được ở nhiệt độ trên 30 độ C và chịu được nhiệt độ lên đến 45 độ C trong môi trường tự do, thường được tìm thấy trong các khu vực nước ngọt ấm, chẳng hạn như ao, hồ, sông, suối nước nóng, đất ẩm, chưa có bằng chứng ghi nhận ký sinh trùng có thể tồn tại trong môi trường nước biển.
Amip xâm nhập vào não bộ của người thông qua niêm mạc đường mũi. Các triệu chứng ban đầu của bệnh thường không đặc hiệu và giống với các triệu chứng của viêm màng não do tác nhân vi khuẩn thông thường, do đó chẩn đoán bệnh ở giai đoạn đầu thường khó khăn và chậm trễ.
Các triệu chứng ban đầu có thể bao gồm nhức đầu, sốt, buồn nôn và nôn, tuy nhiên sau đó bệnh tiến triển nhanh chóng và hầu hết người mắc bệnh đều dẫn đến hôn mê và tử vong trong vòng 1 đến 18 ngày sau khi các triệu chứng bắt đầu.
Chẩn đoán xác định bệnh cần dựa vào các xét nghiệm chuyên sâu như soi tươi tìm amip trong dịch não tủy, xét nghiệm PCR để xác định DNA của amip. Qua trường hợp trên, bác sĩ khuyến cáo người dân nên sử dụng nguồn nước sạch, hạn chế sinh hoạt và tắm rửa ở những nơi có nguồn nước bẩn.