Hút thuốc lá gây ra nhiều biến đổi trong cơ thể, không chỉ tác động đến phổi. Khi cơ thể cố gắng tự lành từ hậu quả của việc hút thuốc, nó có thể kích thích tình trạng viêm nhiễm mạn tính, làm tăng rủi ro ung thư trong thời gian dài.
Thuốc lá và khói mà chúng tạo ra chứa ít nhất 7.000 hóa chất, trong đó có 70 chất đã biết là gây ung thư.
Số năm một người hút thuốc và mức độ hút có thể ảnh hưởng đến rủi ro ung thư của họ. Điều này có nghĩa, chiến lược tốt nhất luôn là từ bỏ ngay lúc này. Người ta hút thuốc càng lâu và càng nặng, rủi ro ung thư càng tăng.
Điều này cũng có nghĩa là một khi ngừng hút thuốc, rủi ro ung thư của bạn sẽ giảm. Trong số những người bỏ hút trước tuổi 40, rủi ro tử vong liên quan đến hút thuốc giảm đến 90%.
Cơ chế gây ung thư của thuốc lá
Chất gây ung thư (Carcinogens): Các chất gây ung thư trong thuốc lá tác động trực tiếp lên tế bào, tạo ra các dạng tổn thương DNA như gãy, hình thành chuỗi DNA có hại (DNA adducts) và tăng cường stress oxy hóa.
Những biến đổi này có thể làm thay đổi cấu trúc và chức năng của DNA, dẫn đến sự phát triển không bình thường của tế bào và tăng nguy cơ ung thư.
Đột biến gen: Các đột biến gen có thể xảy ra khi thuốc lá tác động vào DNA. Điều này có thể gây tổn thương nhiễm sắc thể và ảnh hưởng đến quá trình tự sửa chữa của tế bào, tăng nguy cơ phát triển các tế bào bất thường.
Tổn thương hệ miễn dịch: Thuốc lá làm suy giảm khả năng của hệ thống miễn dịch nhận biết và phá hủy tế bào ung thư. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tế bào ung thư và làm tăng khả năng thoát khỏi sự giám sát của hệ thống miễn dịch.
Stress oxy hóa: Hút thuốc lá tạo ra stress oxy hóa, tình trạng mất cân bằng giữa gốc tự do và chất chống oxy hóa. Stress này có thể gây tổn thương cho tế bào, tăng nguy cơ viêm nhiễm, và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tế bào ung thư.
Sự hình thành Adduct DNA: Một số carcinogens trong thuốc lá có thể kết hợp với DNA, tạo thành adducts DNA. Điều này có thể gây ra đột biến gen, làm suy giảm quá trình kiểm soát tế bào và làm tăng khả năng phát triển ung thư.
Tác động lâu dài của Nicotine: Nicotine, một chất gây nghiện trong thuốc lá, có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển và tự sửa chữa của tế bào. Nó cũng có thể kích thích sự phát triển tế bào và khuyến khích quá trình angiogenesis, là quá trình tạo ra các mạch máu mới, tăng cường sự phát triển của khối u.
Tất cả những cơ chế trên đều tác động đồng thời và tăng cường lẫn nhau, làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư. Thêm vào đó, việc hút thuốc làm gia tăng thời gian và mức độ tiếp xúc với những yếu tố gây ung thư, làm tăng khả năng phát triển bệnh ung thư trong thời gian dài.