Con dao 2 lưỡi
Dù tỉ lệ sinh chậm lại trong những năm gần đây, Ấn Độ có dân số trong độ tuổi lao động về số lượng tuyệt đối (1,1 tỉ) và tỉ lệ (75% dân số) lớn hơn bất kỳ nền kinh tế lớn nào khác. Vậy dân số và lực lượng lao động tiềm năng của Ấn Độ có thể đưa nước này trở thành câu chuyện kinh tế lớn tiếp theo hay không? Al Jazeera đã hỏi các nhà kinh tế và phân tích hàng đầu những câu hỏi này.
Câu trả lời ngắn gọn là: Số lượng người trẻ ở Ấn Độ tăng là con dao 2 lưỡi. Để thu được lợi ích, Ấn Độ cần tạo đủ việc làm cho hàng triệu người gia nhập lực lượng lao động mỗi năm. Để làm được điều đó, Ấn Độ cần thu hút đầu tư toàn cầu. Khoảng thời gian để nắm bắt cơ hội đang thu hẹp lại và trừ khi Ấn Độ hành động nhanh chóng, lợi thế nhân khẩu học của nước này có thể dễ dàng biến thành cơn ác mộng thất nghiệp.
Mahesh Vyas - giám đốc điều hành của công ty nghiên cứu dữ liệu Trung tâm Giám sát Kinh tế Ấn Độ (CMIE) có trụ sở tại Mumbai - nhận định, ngoài lực lượng lao động lớn, về lý thuyết, dân số trẻ lớn cũng có thể trở thành nguồn đầu tư trong tương lai, nếu họ kiếm được nhiều tiền và tiết kiệm.
Để lực lượng lao động trẻ kiếm được tiền và tiết kiệm được, cần có đủ việc làm được trả lương cao để phục vụ nền kinh tế hiện đại. Tuy nhiên, theo số liệu chính thức, tỉ lệ thất nghiệp của Ấn Độ chạm mức cao nhất trong 45 năm là 6,1% vào giai đoạn 2017-2018, tăng từ 2,7% của năm 2011-2012. Dữ liệu việc làm hàng năm của chính phủ cho thấy, mức thất nghiệp là 4,1% trong năm 2021-2022. Nhưng các dữ liệu khác nhận định, số người thất nghiệp ở Ấn Độ cao hơn nhiều. Theo CMIE, tỉ lệ thất nghiệp của Ấn Độ trong tháng 3 năm nay là 7,8% và thậm chí còn cao hơn (8,5%) ở thành thị.
Cơ hội chỉ có một lần
Báo cáo của Ngân hàng Thế giới chỉ ra, tăng trưởng đầu tư ở Ấn Độ đã giảm gần một nửa từ mức trung bình hàng năm là 10,5% giai đoạn 2000-2010 xuống còn 5,7% trong giai đoạn 2011-2021. Trong khi đó, bà Radhicka Kapoor - giáo sư thỉnh giảng tại Hội đồng Nghiên cứu Quan hệ Kinh tế Quốc tế Ấn Độ - cho biết, khi các doanh nghiệp tìm cách đa dạng hóa hoạt động kinh doanh và đầu tư ngoài Trung Quốc, Ấn Độ có vị trí thuận lợi để tận dụng. Dân số trong độ tuổi lao động lớn khiến Ấn Độ hấp dẫn, không chỉ từ góc độ thị trường lao động mà còn bởi nước này có thể đóng vai trò là thị trường lớn cho hàng hóa và dịch vụ.
Nhà sản xuất Đài Loan (Trung Quốc) Foxconn được cho là sẽ xây nhà máy ở Ấn Độ để sản xuất tai nghe không dây AirPods của Apple. Năm ngoái, Foxconn ký thỏa thuận với công ty Vedanta của Ấn Độ để đầu tư 20 tỉ USD thành lập nhà máy sản xuất màn hình và chất bán dẫn tư nhân đầu tiên của đất nước ở bang Gujarat. Với tỉ lệ sinh giảm, dân số trong độ tuổi lao động (20-59 tuổi) của Ấn Độ dự kiến đạt đỉnh 59% tổng dân số vào năm 2041, theo dự báo trong cuộc khảo sát kinh tế của nước này năm 2018-2019.
“Chúng ta có một cửa sổ nhỏ phía trước. Tôi không nghĩ rằng, số liệu dân số lại quan trọng bằng việc thiết lập những gì bạn phải làm với lợi tức dân số" - chuyên gia Himanshu của Đại học Jawaharlal Nehru cho hay.
Chuyên gia Kapoor cũng lưu ý, Ấn Độ có “cơ hội chỉ có một lần trong đời”. Để đạt được, quốc gia Nam Á này cần tăng cường các chương trình học nghề và mở rộng quan hệ đối tác giữa khu vực công và tư để cải thiện kỹ năng của người lao động, bà nói.