Tờ Bưu điện Hoa nam Buổi sáng (SCMP) đưa tin ngày 1.1, dự án Phương pháp Điện từ không dây (Wireless Electromagnetic Method - WEM) mất 13 năm để hoàn thành, nhưng các nhà nghiên cứu tham gia dự án gây tranh cãi này cho biết cuối cùng họ đã sẵn sàng phát ra sóng vô tuyến tần số cực thấp, còn được gọi là sóng ELF.
Theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, những sóng ELF này có liên quan đến bệnh ung thư.
Mặc dù dự án có các ứng dụng dân sự, mà theo thông báo chính thức nó sẽ được sử dụng để phát hiện động đất và khoáng sản và là một phần của kế hoạch 5 năm lần thứ 11 của Trung Quốc, nhưng nó cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong thông tin liên lạc quân sự.
Các nhà khoa học cho biết, tín hiệu phát đi từ hệ thống ăng-ten này có thể đến một tàu ngầm hàng trăm mét dưới biển, do đó làm giảm nguy cơ tàu phải nổi lên mặt nước để nhận được tín hiệu.
Dự án này được thực hiện sau dự án xây dựng trạm phát sóng tần số siêu thấp cấp độ quân sự đầu tiên của Trung Quốc vào năm 2009.
Năm sau, một tàu ngầm hạt nhân của Trung Quốc đã liên lạc thành công với nhà ga từ vùng nước sâu - biến Trung Quốc thành quốc gia thứ ba trên thế giới thiết lập một hệ thống liên lạc tàu ngầm như vậy, sau Mỹ và Nga.
Tuy nhiên, chính phủ Trung Quốc đã hạ thấp tầm quan trọng của cơ sở vốn chiếm khoảng 3.700 km2 này khi công bố thông tin cho công chúng.
Dự án WEM đã gây lo ngại cho một số học giả, những người lo lắng về tác động có thể có đối với sức khỏe cộng đồng. Các nhà nghiên cứu cho biết ăng-ten sẽ phát ra tín hiệu ELF với tần số từ 0,1 đến 300 hertz.
Nhiều nghiên cứu dịch tễ học và thực nghiệm được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu trên khắp thế giới đã chỉ ra mối liên hệ giữa phơi nhiễm ELF dài hạn với nguy cơ mắc bệnh bạch cầu ở trẻ em.
Trong một báo cáo dài 500 trang được cập nhật liên tục từ năm 2007, WHO đã ghi nhận một số lượng lớn các nghiên cứu học thuật liên quan đến bức xạ ELF với một loạt các bệnh bao gồm ảo tưởng, thiếu ngủ, căng thẳng, trầm cảm, u vú và não, sảy thai và tự tử.
Mặc dù nhiều kết quả vẫn chưa có kết luận cuối cùng, WHO cho biết việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm phơi nhiễm là điều hợp lý và cần thiết.
Trung Quốc từ chối bình luận về tác động của WEM với sức khỏe người dân. Tuy nhiên, theo tờ SCMP, các quan chức môi trường Trung Quốc cũng bày tỏ quan ngại về dự án này.
Chẳng hạn, Bộ Sinh thái và Môi trường đề nghị nghiên cứu toàn diện tác động môi trường của dự án, nhưng đề nghị này không được đáp ứng.
Theo tính toán của hải quân Trung Quốc, một người đứng trong khu vực phát xạ sẽ phải chịu bức xạ ELF khoảng 10 watt, đủ thắp sáng vài đèn LED.
Tuy nhiên, ông Qiao Fengshou, một nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu truyền thông tàu biển ở Vũ Hán, người đưa ra ước tính nói trên, cho biết không có gì phải lo lắng.
Ông Qiao nói, theo tiêu chuẩn an toàn của Trung Quốc, chỉ có bức xạ lớn hơn 300 watt được coi là có hại, vì vậy "dự án sẽ không gây hại cho nhân viên và người dân ở các khu vực xung quanh và không cần thiết phải xây dựng thêm các cơ sở cho mục đích bảo vệ sức khỏe" - ông Qiao viết trong tạp chí nghiên cứu Công nghệ và Khoa học Tàu biển năm 2016.