Ngày 21.11, tờ Politico trích dẫn một tài liệu cho biết, Ủy ban Châu Âu đang xem xét cách thức có thể tiến hành tịch thu hàng trăm tỉ USD tài sản tư nhân và nhà nước của Nga.

Mục tiêu của sáng kiến ​​được cho là “xác định cách tăng cường truy tìm, nhận dạng, đóng băng và quản lý tài sản để có thể tịch thu”.

EU được cho là đang để mắt đến gần 300 tỉ USD tài sản của ngân hàng trung ương Nga đang bị đóng băng, cộng với tài sản của những người Nga trong danh sách trừng phạt.

Hội đồng Châu Âu vào tháng trước đã nhắc nhở Ủy ban Châu Âu rằng họ đã được giao nhiệm vụ trình bày “các lựa chọn phù hợp với luật pháp EU và quốc tế” để sử dụng các khoản tiền bị đóng băng của Nga “nhằm hỗ trợ tái thiết Ukraina”.

Các chuyên gia pháp lý bày tỏ nghi ngờ về khả năng đơn phương tịch thu tài sản của một quốc gia theo luật pháp quốc tế hiện hành. Nhằm hướng tới việc thay đổi luật đó, Brussels đã đề xuất coi việc trốn tránh lệnh trừng phạt là một tội ở EU - một quyết định cần có sự nhất trí của các nước thành viên. 

Tuy nhiên, ngay cả khi thỏa thuận đó sắp đạt được, EU sẽ phải tranh tụng từng vụ tịch thu riêng lẻ, chứng minh mối liên hệ rõ ràng giữa chủ sở hữu tài sản được đề cập và chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraina.

Theo luật pháp quốc tế, đầu tư nước ngoài được bảo vệ trước việc tịch thu mà không bồi thường.

Trong tài liệu mà Politico được xem, Ủy ban Châu Âu thừa nhận rằng tài sản của ngân hàng trung ương “thường được coi là có quyền miễn trừ”.

Mặc dù việc tịch thu tài sản của các doanh nghiệp nhà nước sẽ tránh vi phạm quyền miễn trừ đó về nguyên tắc, nhưng Ủy ban Châu Âu sẽ cần chứng minh mối liên hệ đầy đủ với nhà nước Nga trong mọi trường hợp.

Một kẽ hở khác sẽ là thuế nhắm vào tài sản của những cá nhân bị xử phạt đang cố gắng chuyển tài sản ra khỏi EU.

Tuy nhiên, giáo sư Stephan Schill của Đại học Amsterdam nói với Politico, những cá nhân đó có thể tuyên bố rằng, với tư cách là một nhóm bị nhắm mục tiêu, quyền không được phân biệt đối xử của họ đã bị vi phạm, hoặc viện dẫn quyền con người đối với tài sản.

Theo trật tự quốc tế dựa trên luật lệ hiện hành, Ủy ban Châu Âu không thể sung công tài sản của Nga một cách hợp pháp, theo Schill. “EU và các quốc gia thành viên đang cố gắng đưa ra luật hình sự mới” - ông nói.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen đã thừa nhận điều này vào tháng 5. Bà chỉ ra, việc tịch thu tài sản của ngân hàng trung ương Nga “không phải là điều hợp pháp ở Mỹ” hoặc nhiều quốc gia khác.

Tuy nhiên, Ukraina, Ba Lan và các quốc gia vùng Baltic vẫn tiếp tục thúc đẩy EU tìm cách tịch thu các khoản tiền bị đóng băng.