Sự khác biệt giữa một quả bom nhiệt hạch và quả bom nguyên tử là như thế nào? Tại sao việc Triều Tiên thử bom nhiệt hạch lại là vấn đề khiến Mỹ và các đồng minh “đau đầu”? New York Times đã có bài viết giải đáp những thắc mắc này từ các chuyên gia.

Vũ khí hạt nhân hoạt động thế nào?

Vũ khí hạt nhân kích hoạt một phản ứng nổ phá vỡ năng lượng huỷ diệt bị khóa bên trong các vật liệu nguyên tử của quả bom.

Những vũ khí nguyên tử đầu tiên, như những quả bom Mỹ thả xuống các thành phố Hiroshima và Nagasaki, Nhật Bản trong Chiến tranh thế giới thứ 2, đã thực hiện các phân tách trên - phân tách các nguyên tử uranium và plotunium không ổn định để các neutron hạ nguyên tử giải phóng, phá vỡ nhiều nguyên tử hơn và tạo ra một vụ nổ có sức tàn phá lớn.

Bom nhiệt hạch khác biệt như thế nào?

Một quả bom nhiệt hạch, bom hydro hay bom H, dùng giai đoạn thứ hai của phản ứng để phóng ra sức mạnh của vụ nổ nguyên tử.

Giai đoạn đó là sự kết hợp các nguyên tử hydro với nhau trong cùng quá trình làm nhiên liệu cho mặt trời. Khi các nguyên tử tương đối nhẹ kết hợp với nhau, chúng giải phóng neutron trong một làn sóng năng lượng huỷ diệt.

Một vũ khí nhiệt hạch sử dụng một vụ nổ phân hạch hạt nhân ban đầu để tạo ra một xung lực rất khủng khiếp nén và hợp nhất lại một lượng nhỏ deuterium và tritium, các loại hydrogen phóng xạ cao, gần vị trí tâm bom.

Các đám neutron được thả tự do có thể làm tăng chuỗi phản ứng nổ của một lớp uranium bọc xung quanh nó, tạo ra một vụ nổ lớn hơn rất nhiều so với sự phân hạch uranium.

Mỹ đã thử một quả bom nhiệt hạch tại đảo san hô Bikini, thuộc quần đảo Marshall năm 1954. Quả bom này có sức công phá cao hơn gấp 1.000 lần so với bom nguyên tử rơi xuống Hiroshima năm 1945.

Việc thử thành công bom nhiệt hạch có nghĩa là gì?

Triều Tiên tuyên bố thử thành công bom nhiệt hạch vào tháng 1.2016, nhưng các chuyên gia đã hoài nghi về lời tuyên bố này. 

Vụ thử nghiệm thành công lần này có thể cho thấy chương trình hạt nhân của Triều Tiên đã trở nên tinh vi hơn và Bình Nhưỡng đang tiến gần tới việc chế tạo đầu đạn nguyên tử có thể gắn trên tên lửa tầm xa có khả năng vươn tới lãnh thổ Mỹ. 

Vụ nổ dưới lòng đất tạo ra rung chấn có thể cảm nhận được ở Hàn Quốc và Trung Quốc, lần đầu tiên Triều Tiên vượt qua sức mạnh hủy diệt của các quả bom do Mỹ thả xuống Hiroshima và Nagasaki.

Nếu Triều Tiên có khả năng chế tạo bom nhiệt hạch, nó có thể mở đường cho việc chế tạo các đầu đạn hạt nhân kích thước càng nhỏ sức công phá càng lớn. Việc này cũng có thể cho phép Triều Tiên tăng cường mối đe doạ từ các kho làm giàu uranium có hạn của nước này.

Các chuyên gia tìm kiếm điều gì?

Các nhà phân tích - những người tư vấn cho các chính phủ về vũ khí hạt nhân - sẽ nghiên cứu các sóng xung kích từ vụ nổ được đo bằng các trạm theo dõi. Họ cũng sẽ tìm kiếm manh mối từ các dấu vết của các khí hạt nhân có thể lơ lửng trôi nổi trong bầu khí quyển.

Những dấu vết này có thể cho biết liệu vụ thử này có thực sự là một quả bom nhiệt hạch hoặc bom hạt nhân được nâng cấp. Nhưng có thể mất vài tuần để khí hạt nhân rò rỉ ra và được phát hiện.