Tờ Middle East Eye (MEE) đưa tin độc quyền rằng sáng kiến ngoại giao nói trên đã được thống nhất tại một cuộc họp bí mật được tổ chức tháng trước, với sự tham gia của các quan chức tình báo cao cấp của 4 nước, trong đó có ông Yossi Cohen, giám đốc Cục Tình báo Israel (Mossad).
Các quan chức đồng ý tại cuộc họp rằng họ coi Thổ Nhĩ Kỳ chứ không phải Iran là đối thủ quân sự lớn trong khu vực, và đã thảo luận về kế hoạch chống lại ảnh hưởng của Ankara.
Đại diện Israel cho biết tại cuộc họp, Iran có thể được ngăn chặn về mặt quân sự, nhưng Thổ Nhĩ Kỳ có khả năng lớn hơn nhiều. Ông Cohen nói: "Sức mạnh của Iran rất mong manh. Mối đe dọa thực sự đến từ Thổ Nhĩ Kỳ".
Để giải quyết những vấn đề này, những người tham gia cuộc họp đã thống nhất 4 biện pháp.
Một là, đàm phán với Taliban. Đầu tiên là ủng hộ nỗ lực của Tổng thống Donald Trump rút 14.000 quân Mỹ khỏi Afghanistan, nơi họ đang hỗ trợ chính phủ Kabul chống lại Taliban và các nhóm chiến binh.
Hai là, "kiểm soát dòng Sunni" ở Iraq, có nghĩa là thúc đẩy những nỗ lực nhằm giảm thiểu ảnh hưởng của Thổ Nhĩ Kỳ trong Liên minh trục quốc gia - khối nghị sĩ Iraq dòng Sunni lớn nhất.
Ba là, mở đường cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad trở lại Liên đoàn Arab. Biện pháp này được thảo luận như một sáng kiến ngoại giao nhằm khôi phục quan hệ ngoại giao đầy đủ giữa 3 nước Arab và Tổng thống Assad.
Cuộc họp của các sếp tình báo đã thảo luận thông điệp mà họ muốn truyền tải đến ông Assad - người phụ thuộc rất nhiều vào sự hỗ trợ quân sự của Iran và chiến binh Hezbollah do Tehran hậu thuẫn trong cuộc nội chiến ở Syria.
"Họ không mong đợi ông Assad phá vỡ quan hệ với Iran, nhưng họ muốn ông ấy sử dụng người Iran hơn là bị người Iran sử dụng" - một quan chức vùng Vịnh tóm tắt về cuộc thảo luận.
"Thông điệp là: Hãy quay trở lại cách mà cha ông đã đối xử với người Iran, ít nhất là bình đẳng trên bàn đàm phán, thay vì phụ thuộc vào các lợi ích của Iran" - quan chức nói.
Một loạt các chuyến thăm đã diễn ra sau cuộc họp. Tổng thống Sudan Omar al-Bashir đã tới Damascus vào ngày 16.12 trong chuyến thăm chính thức đầu tiên của một nhà lãnh đạo Arab kể từ năm 2011, và là một động thái mà theo nhà phân tích về Syria, Kamal Alam viết trên tờ MEE, không thể xảy ra nếu không có cái gật đầu từ Saudi Arabia.
Ali al-Shamsi, phó giám đốc tình báo Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) đã đến thăm Damascus 1 tuần vào ngày 27.12. Trong khi đó, Dubai tuyên bố mở lại đại sứ quán tại Syria sau 8 năm.
Cùng ngày, Bahrain - có liên kết chặt chẽ với Saudi Arabia và UAE, tuyên bố sẽ khôi phục phái đoàn ngoại giao.
Ba ngày trước đó, ông Ali Mamlouk, cố vấn an ninh đặc biệt của Tổng thống Assad, đã có chuyến thăm công khai hiếm hoi tới Cairo và các nguồn tin nói với MEE rằng sẽ sớm có thông báo về việc bình thường hóa quan hệ.
Các ưu đãi dành cho ông Assad bao gồm con đường trở lại Liên đoàn Arab, các quốc gia Arab hỗ trợ cho Damascus chống lại sự hiện diện quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ ở phía bắc Syria.
Bốn là, hỗ trợ cho người Kurd chống lại Thổ Nhĩ Kỳ. Biện pháp thứ 4 này được thống nhất tại cuộc họp là ủng hộ người Kurd tại Syria chống lại nỗ lực của Thổ Nhĩ Kỳ trục xuất các Đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) và Liên minh Dân chủ người Kurd ở Syria (PYD).