Ngày 24.8, Ngoại trưởng Canada Melanie Joly cho biết chính phủ Ottawa sẽ vận chuyển 5 tuabin Nord Stream (Dòng chảy phương Bắc) từ Montreal trở lại Đức, bất chấp sự phản đối của cộng đồng người Canada gốc Ukraina và đại sứ Ukraina tại Canada. Bà Joly tiết lộ, quyết định được đưa ra sau yêu cầu của Thủ tướng Đức Olaf Scholz, người vừa có chuyến thăm Canada.
“Đó là quyết định mà chúng tôi đã đưa ra” - Ngoại trưởng Joly nói trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình CBC của Canada. "Đó chính xác là những gì phía Đức yêu cầu chúng tôi”.
“Canada không muốn đưa ra bất kỳ cái cớ nào để Nga tiếp tục vũ khí hóa năng lượng của mình với Châu Âu” - Ngoại trưởng Joly nói thêm với CBC.
Sáu tuabin của Siemens đã ở Montreal để bảo trì khi Canada tuyên bố cấm vận Nga do xung đột ở Ukraina. Theo yêu cầu của Đức, Ottawa đã thông báo miễn trừ cho các tuabin vào tháng 7 và gửi trả một trong số tuabin. Tuabin này hiện ở Đức và chưa được đưa về Nga do Gazprom nói rằng giấy tờ không phù hợp.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz vừa có chuyến thăm Canada từ ngày 21-23.8, với mục tiêu chính là tìm nguồn thay thế khí đốt Nga. Trong chuyến thăm, Thủ tướng Olaf Scholz đã hội đàm với Thủ tướng Canada Justin Trudeau, ký các thỏa thuận về phát triển năng lượng hydro.
Tuy nhiên, nỗ lực của Thủ tướng Olaf Scholz mua khí tự nhiên hoá lỏng (LNG) của Canada dường như không thành công. Thủ tướng Canada giải thích: “Chưa từng có đề án kinh doanh nào mạnh mẽ, vì khoảng cách từ các mỏ khí, vì nhu cầu vận chuyển khí đó trên một quãng đường dài trước khi hóa lỏng. Ngay bây giờ, giải pháp tốt nhất của chúng tôi là tiếp tục đóng góp cho thị trường toàn cầu, thay thế khí đốt và năng lượng mà Đức và Châu Âu có thể tìm thấy từ các nguồn khác”.
Ông Olaf Scholz nói với CBC rằng hai nước sẽ tiếp tục hợp tác để đưa 5 tuabin còn lại trở lại. “Chúng tôi sẽ hợp tác, chúng tôi là bạn bè và chúng tôi sẽ không để trò chơi của Nga có hiệu quả” - Thủ tướng Scholz nói.
Ukraina và Đức cáo buộc Nga bắt giữ EU làm con tin bằng việc cung cấp khí đốt. Gazprom cho biết sẽ thực hiện tất cả các nghĩa vụ theo hợp đồng nhưng không thể làm như vậy khi EU hoặc Canada áp đặt các lệnh cấm vận đơn phương đối với thiết bị - chẳng hạn như các tuabin của Siemens cho Nord Stream - đường ống dẫn khí dưới Biển Baltic đi qua Ukraina.
Cả Kiev và tổ chức vận động hành lang Ukraina ở Canada đều phản đối quyết định trả lại các tuabin, nói rằng điều đó sẽ không ngăn được Mátxcơva “khủng bố” EU bằng cách giữ lại khí đốt.
Đại sứ Ukraina tại Ottawa, Yulia Kovaliv, nói với báo giới Canada: “Chúng tôi nghĩ rằng sự miễn trừ này nên được hủy bỏ ngay bây giờ”. Trong khi đó, cộng đồng người Canada gốc Ukraina ra tuyên bố bày tỏ thất vọng về việc Canada bỏ lỡ cơ hội hủy bỏ giấy phép trong chuyến thăm của thủ tướng Đức.
Giá khí đốt tự nhiên ở EU đã tăng vọt trong tuần này, sau khi Gazprom tuyên bố sẽ đóng cửa Nord Stream để sửa chữa trong khoảng thời gian từ ngày 31.8 đến ngày 2.9.
Đường ống Nord Stream 2 - không sử dụng tuabin Siemens, đã được hoàn thành - nhưng chưa hoạt động vì Đức từ chối chứng nhận để phản đối việc Nga công nhận Donetsk và Lugansk ở Donbass, Ukraina là các quốc gia độc lập.