Hợp đồng trung chuyển khí đốt giữa Nga và Ukraina sẽ hết hạn vào cuối năm nay trong khi hợp đồng vận chuyển dầu sẽ hết hạn vào ngày 1.1.2030. Cả hai thỏa thuận đều được Nga và Ukraina ký năm 2019.
Kiev đã tuyên bố sẽ không gia hạn hợp đồng vận chuyển khí đốt, yêu cầu châu Âu tìm giải pháp thay thế khí đốt Nga, nhưng vẫn chưa tuyên bố ý định với việc trung chuyển dầu của Nga.
Kiev Post chỉ ra, việc từ bỏ nguồn thu từ vận chuyển cả dầu và khí đốt Nga sẽ không phải là tổn thất lớn với Ukraina.
Lợi nhuận hàng năm từ việc vận chuyển dầu của Nga và khí đốt Nga ước tính là 10 tỉ hryvnia (250 triệu USD) - rất nhỏ so với ước tính doanh thu ngân sách nhà nước Ukraina năm 2024 là khoảng 1,78 nghìn tỉ hryvnia (43,7 tỉ USD) và chi tiêu khoảng 3,35 nghìn tỉ hryvnia (82,3 tỉ USD).
Nhìn chung, lợi nhuận hàng năm từ việc trung chuyển dầu và khí đốt của Nga bằng thu nhập mà Ukraina có được từ bán trái phiếu trong vài tuần.
Ngày 17.7, Ukraina đã cấm Lukoil sử dụng đường ống dẫn dầu Druzhba để vận chuyển dầu tới nhà máy lọc dầu Slovnaft tại Slovakia thuộc sở hữu của công ty MOL của Hungary.
Trong hai tuần tiếp theo, Slovakia và Hungary đã liên tục lên tiếng công khai về vấn đề này, yêu cầu Ủy ban châu Âu vào cuộc.
Nhà phân tích dầu mỏ Mykhailo Svyshcho của ExPro chia sẻ với Kiev Post rằng, trên thực tế, Ukraina không dừng vận chuyển dầu của Nga, thậm chí còn tăng 30% vận chuyển dầu trong khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 7. Đây là lần đầu lượng dầu của Nga vận chuyển qua Ukraina tăng kể từ đầu năm 2024.
Ukraina cũng chỉ áp đặt biện pháp trừng phạt với dầu của Lukoil vận chuyển tới Hungary và Slovakia, nhấn mạnh việc nước này có quyền ngừng vận chuyển dầu của Nga nhưng thực tế là không ngừng vận chuyển, các nhà phân tích chỉ ra.
Có thể dầu từ Lukoil vẫn đang chảy qua đường ống dẫn dầu của Ukraina vì không xem được dữ liệu công ty nào đang vận chuyển dầu. Thêm vào đó, các công ty Nga có thể hoán đổi dầu với nhau và xuất khẩu, sử dụng tên của một doanh nghiệp khác.
"Ukraina hợp tác với Transneft của Nga. Transneft không cung cấp dữ liệu về công ty nào xuất khẩu dầu bằng đường ống của Ukraina mà chỉ cung cấp khối lượng xuất khẩu" - ông Svyshcho chia sẻ.
Đây cũng là điều xảy ra trên đoạn phía bắc của đường ống dẫn dầu Druzhba qua Belarus, Ba Lan và Đức: Dầu của Nga đã được hoán đổi với dầu của Kazakhstan và được vận chuyển đến các quốc gia này.
Kiev Post chỉ ra, lệnh chặn dầu của Nga mà Ukraina triển khai chỉ ảnh hưởng tới Lukoil - công ty dầu mỏ tư nhân lớn nhất Nga. Trong khi đó, có nhiều công ty lớn khác trên thị trường dầu mỏ của Nga bao gồm Rosneft, Tatneft, Gaspromneft, Transneft.
Tác giả bài viết cho biết đã đặt câu hỏi vì sao Lukoil là công ty duy nhất bị cấm trung chuyển dầu qua đường ống dẫn dầu của Ukraina. Tuy nhiên, Văn phòng Tổng thống Ukraina, các cơ quan tình báo của Ukraina và ủy ban năng lượng của quốc hội nước này từ chối bình luận hoặc không trả lời.
"Tốt hơn là nên hỏi những người đã thực hiện quyết định này" - đại biểu quốc hội và người đứng đầu ủy ban năng lượng của quốc hội Ukraina Andrii Herus nói với Kiev Post.