Nghiên cứu của nhà thiên văn học Daniel Wang, Đại học Massachusetts Amherst, Mỹ, tiết lộ chi tiết về hiện tượng dữ dội ở trung tâm Ngân Hà với độ rõ nét chưa từng có.
Những hình ảnh của phát hiện kinh ngạc này được công bố trên tập san học thuật Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Hình ảnh rõ nét này ghi lại một luồng tia X, G0.17-0.41, gợi ý về một cơ chế liên sao chưa từng biết trước đây có thể chi phối dòng năng lượng và có khả năng là sự tiến hóa của Ngân Hà.
NASA gọi hình ảnh từ phát hiện này là: "Các sợi từ hóa dệt tấm thảm thiên hà ngoạn mục".
“Thiên hà giống như một hệ sinh thái. Chúng tôi biết trung tâm của các thiên hà là nơi diễn ra hoạt động và đóng một vai trò to lớn trong quá trình tiến hóa của chúng" - Daniel Wang chia sẻ.
Tuy nhiên, rất khó để nghiên cứu bất cứ điều gì đã xảy ra trong Ngân Hà dù có vị trí tương đối gần Trái đất bởi trung tâm thiên hà bị lớp sương mù khí và bụi dày đặc che khuất.
Các nhà thiên văn học không thể nhìn thấy trung tâm Ngân Hà dù có các công cụ mạnh như kính viễn vọng không gian Hubble.
Nhà thiên văn học Daniel Wang đã dùng kính thiên văn khác, Đài quan sát tia X Chandra (CXO) của NASA, cho nghiên cứu hơn hai thập kỷ này.
Nghiên cứu của Wang, có sự hỗ trợ của NASA, mang lại hình ảnh rõ ràng nhất về một cặp chùm tia phát ra tia X hiện ra từ khu vực gần hố đen khổng lồ ở trung tâm Ngân Hà. Điều hấp dẫn hơn nữa là việc phát hiện ra một sợi tia X được gọi là G0.17-0.41 ở gần chùm tia phía nam.
“Sợi này tiết lộ một hiện tượng mới. Đây là bằng chứng về một sự kiện tái kết nối từ trường đang diễn ra" - nhà thiên văn học Đại học Massachusetts Amherst viết. Theo ông, sợi này có thể là "phần nổi của tảng băng tái kết nối".
Sự kiện tái kết nối từ trường xảy ra khi hai từ trường đối lập bị ép lại với nhau và kết hợp với một từ trường khác, giải phóng ra lượng năng lượng khổng lồ. “Đó là một quá trình bạo lực" - Wang nói.
Quá trình này cũng được xem là nguyên nhân gây ra các hiện tượng như tia lóe sáng mặt trời (solar flare) - sự kiện thời tiết vũ trụ tạo ra cực quang cũng như đủ mạnh để làm gián đoạn mạng lưới điện và thông tin liên lạc trên Trái đất.
Các nhà khoa học nghĩ rằng sự tái kết nối từ tính cũng xảy ra trong không gian liên sao và có xu hướng diễn ra ở ranh giới bên ngoài các chùm tia đang mở rộng bị đẩy ra khỏi trung tâm Ngân Hà.
"Tổng lượng năng lượng thoát ra ở trung tâm thiên hà là bao nhiêu? Năng lượng đó được sản xuất và vận chuyển như thế nào? Và nó điều chỉnh hệ sinh thái thiên hà như thế nào?" - nhà thiên văn học Daniel Wang nói. Theo ông, câu trả lời của những câu hỏi cơ bản vừa đề cập sẽ giúp mở khóa lịch sử thiên hà của chúng ta.