Nữ Chủ tịch Hạ viện Mỹ đầu tiên, năm nay 82 tuổi, đưa ra tuyên bố trong bài phát biểu tại Hạ viện hôm 17.11 và nhận được sự hoan nghênh từ các đảng viên Đảng Dân chủ ngay cả khi nhiều đảng viên Cộng hòa quyết định không tham dự. Bà Pelosi cho hay sẽ không rút khỏi Hạ viện mà tiếp tục đại diện cho San Francisco như đã bà làm trong 35 năm qua.
"Đối với tôi, đã đến lúc một thế hệ mới phải lãnh đạo Đảng Dân chủ mà tôi vô cùng tôn trọng. Tôi rất biết ơn vì rất nhiều người đã sẵn sàng gánh vác trách nhiệm tuyệt vời này" - bà Pelosi nói.
Bà Pelosi từng là lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Hạ viện trong hai thập kỷ, giữ chức Chủ tịch Hạ viện từ năm 2007-2011 và từ năm 2019 đến nay.
Bà Pelosi đóng vai trò trung tâm trong việc dẫn dắt chương trình nghị sự lập pháp của hai tổng thống Đảng Dân chủ tại Hạ viện, ngay cả khi bà bị nhiều người bảo thủ gièm pha. Bà đã giúp Tổng thống Barack Obama thông qua luật chăm sóc sức khỏe năm 2010, cũng như giúp Tổng thống Joe Biden mở rộng cơ sở hạ tầng, chi tiêu cho khí hậu và các quy định về súng. Bà cũng chủ trì khi Hạ viện luận tội Tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump vào năm 2019 và 2021.
Trong một tuyên bố, Tổng thống Biden đã gọi bà Pelosi là "Chủ tịch quan trọng nhất của Hạ viện trong lịch sử nước Mỹ".
Các đảng viên Đảng Dân chủ tại Hạ viện sẽ bỏ phiếu bầu chọn lãnh đạo mới vào ngày 30.11. Các đồng minh của bà Pelosi nhanh chóng ủng hộ nghị sĩ Hakeem Jeffries của New York là người có khả năng kế nhiệm bà với tư cách là lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Hạ viện.
Nếu được bầu, nghị sĩ Hakeem Jeffries, 52 tuổi, sẽ là nhà lập pháp da màu đầu tiên lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Hạ viện.
Sau cuộc bầu cử giữa kỳ vào tuần trước, Đảng Cộng hòa cuối cùng đã giành được đa số mong manh tại Hạ viện. Ông Kevin McCarthy - người có quan hệ không mấy tốt đẹp với bà Pelosi - đang vận động hành lang để trở thành Chủ tịch Hạ viện trong cuộc bỏ phiếu tháng 1.2023. Ông McCarthy không tham dự bài phát biểu của bà Pelosi.
Đảng Dân chủ giữ quyền kiểm soát Thượng viện. Với một Quốc hội bị chia rẽ, việc thông qua các luật quan trọng như tài trợ của chính phủ có thể khó khăn. Đảng Cộng hòa cho biết có kế hoạch sử dụng thế đa số trong Hạ viện để mở các cuộc điều tra về chính quyền và gia đình của Tổng thống Joe Biden.
Bà Pelosi - hiện đứng thứ hai trong danh sách kế vị tổng thống, sau Phó Tổng thống Kamala Harris - đã có bài phát biểu xúc động, gọi Hạ viện là "vùng đất thiêng liêng" và nhớ lại lần đầu tiên đến Điện Capitol khi mới 6 tuổi để dự lễ tuyên thệ nhậm chức nghị sĩ của cha mình.
Bà kể đã làm việc với ba tổng thống - ông George W. Bush của Đảng Cộng hòa cũng như ông Obama và ông Biden của Đảng Dân chủ. Bà không đề cập đến ông Donald Trump nhưng ám chỉ cuộc tấn công ngày 6.1.2021 vào Điện Capitol của những người ủng hộ ông.
"Nền dân chủ Mỹ rất hùng vĩ, nhưng cũng mong manh. Nhiều người trong chúng ta ở đây đã tận mắt chứng kiến sự mong manh đó, một cách bi thảm, trong căn phòng này. Và vì vậy, nền dân chủ phải được bảo vệ mãi mãi khỏi những thế lực muốn làm hại nó" - bà Pelosi nói.
Bà Pelosi đã phải chịu áp lực trong vài năm qua từ các đảng viên Dân chủ Hạ viện trẻ hơn để nhường quyền lực. Ban lãnh đạo già nua của đảng đã đặt ra câu hỏi về tương lai của đảng ngay cả khi người Mỹ đang sống lâu hơn. Bản thân Tổng thống Joe Biden cũng bước sang tuổi 80 vào ngày 20.11 này.