Ngày 15.5, tàu tuần tra đổ bộ Thiên Vấn-1 (Tianwen-1) của Trung Quốc (bao gồm bệ hạ cánh và xe tự hành thăm dò Chúc Dung/Zhurong) đã đáp thành công xuống sao Hỏa, đánh dấu bước tiến đầu tiên của Trung Quốc trong sứ mệnh sao Hỏa.
Nhiệm vụ chính của Thiên Vấn-1 để thăm dò sao Hỏa là gì? Con người cần chuẩn bị gì để di cư lên sao Hỏa? Trên sao Hỏa có từng tồn tại sự sống có trí tuệ?... Trước hàng loạt vấn đề nêu trên, Trại sao Hỏa Lãnh Hồ (Lenghu) ở Thanh Hải - Trung Quốc đã mời các chuyên gia, học giả từ Viện Địa chất và Địa vật lý thuộc Viện Khoa học Trung Quốc đến cùng luận giải.
Tân Hoa Xã dẫn lời nhà nghiên cứu Lin Honglei (Lâm Hồng Lỗi) cho biết, 96% khí quyển sao Hỏa là carbon dioxide, hàm lượng ôxy vô cùng thấp, vì vậy làm sao để tạo ra ôxy từ khí quyển sao Hỏa là vấn đề hàng đầu cần giải quyết. Mỹ đã có tiến triển trong vấn đề này khi năm nay xe tự hành sao Hỏa Perseverance của Mỹ đã đáp xuống sao Hỏa và lắp đặt một thiết bị tạo ôxy, hiện đã tạo được ôxy thành công.
Ngoài nhu cầu cơ bản như ôxy, nước, thì còn thách thức từ bầu khí quyển sao Hỏa tương đối mỏng, từ trường yếu, sẽ có bức xạ cực tím mặt trời và bức xạ tia vũ trụ khá mạnh nên để ngăn ngừa bức xạ mạnh đó cũng nan giải.
Điều phức tạp nữa là trên sao Hỏa thường xuyên có bão cát, vì vậy phải làm tốt công việc dự báo và bảo vệ trước bão cát. Ngoài ra cũng cần có các nguồn năng lượng bền vững, cho nên con người cần xây dựng trên đó các nhà máy năng lượng mặt trời hoặc năng lượng hạt nhân với quy mô lớn.
Ông Lâm Hồng Lỗi cũng chỉ ra rằng, trong số 8 hành tinh của hệ mặt trời thì sao Hỏa là hành tinh hứa hẹn nhất cho con người di cư. Mỹ cũng có kế hoạch khoảng năm 2035 sẽ thực hiện được việc đưa người lên sao Hỏa. Nhưng ông cho rằng nhìn từ điều kiện hiện nay cho thấy sẽ còn một khoảng thời gian rất lâu nữa, vì môi trường hiện tại trên sao Hỏa thực sự quá khắc nghiệt cho con người, để có thể di cư lên được thì còn rất nhiều công việc nữa phải chuẩn bị.
Còn nhà nghiên cứu sinh Phạm Khai (Fan Kai) cho hay, việc nghiên cứu về khả năng cư ngụ của một hành tinh là cơ sở khoa học quan trọng cho sự di cư của con người đến đó trong tương lai.
Ông nói: “Về kế hoạch di cư đến hành tinh khác, trước tiên phải biết những điều kiện gì để thích ứng với hành tinh đó, những hành tinh nào có thể sinh sống được. Ví dụ, sao Hỏa, nơi từng có hồ và sông là những điều kiện có thể sinh sống được, nhưng bây giờ lại vừa khô vừa lạnh nên không còn có thể sinh sống được. Tìm hiểu rõ những gì đã xảy ra sẽ giúp ích rất nhiều cho tìm kiếm các hành tinh có thể sống được”.
Còn ông Nhung Chiêu Kim (Rong Zhaojin) nói rằng, ban đầu đến một hành tinh lạ sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Lực hấp dẫn của sao Hỏa nhỏ hơn rất nhiều so với Trái đất, vì vậy khi đi bộ không thể tùy tiện nhảy nhót nếu không muốn bị bay lên. Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm trên sao Hỏa quá lớn cũng là vấn đề cần suy tính kỹ lưỡng.
Về vấn đề có từng tồn tại sự sống trên sao Hỏa? Chuyên gia Sài Lập Huy (Chai Lihui) cho hay, chưa phát hiện bất cứ bằng chứng xác thực nào về bất cứ sinh vật nào tồn tại hoặc từng tồn tại trên sao Hỏa. Nhưng nhân loại vẫn chưa bao giờ ngừng khám phá sự sống trên sao Hỏa, đây cũng là một trong những mục đích chính của xe thám hiểm Mỹ Perseverance hạ cánh vào tháng 2 năm nay, xe sao Hỏa Chúc Dung của Trung Quốc cũng mang sứ mệnh khoa học đó.
Khu Trại sao Hỏa Lãnh Hồ ở Hải Tây - Thanh Hải của Trung Quốc là nơi có đặc điểm địa hình giống sao Hỏa nên được gọi là “nơi ít giống trái đất nhất trên trái đất” và “nơi giống sao Hỏa nhất trên trái đất”. Trại sao Hỏa Lãnh Hồ được Trung Quốc chính thức xác định là nơi thực hành về du lịch và nghiên cứu sao Hỏa vào ngày 10.9.2020, là nơi đầu tiên của Trung Quốc tham gia nhiệm vụ này.