Sự chậm trễ trong viện trợ kinh tế từ Liên minh Châu Âu (EU) cho Ukraina là "không thể chấp nhận" và phải được giải quyết để ngăn chặn thảm họa - quan chức cấp cao Ukraina cảnh báo, chỉ ra sự thiếu hụt ngân sách lớn khi EU thông qua gói hỗ trợ 4,9 tỉ USD (5 tỉ Euro) khác.
Phát biểu với tờ Politico hôm 3.10, cố vấn kinh tế hàng đầu của Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky, ông Oleg Ustenko, đã chỉ trích EU sau khi khối này đồng ý cấp một đợt viện trợ khác từ giữa tháng 10 đến cuối năm nay. Ông Ustenko nhấn mạnh, các nhu cầu của Ukraina phải được đáp ứng sớm hơn.
“Bộ trưởng Tài chính của chúng tôi đang phải chịu áp lực rất lớn, khi ông ấy gửi những tấm séc cho quân đội, cho các quỹ hưu trí… Chúng tôi phải có số tiền này trong tay ông ấy. Vì vậy, những việc như chậm trễ một tuần hoặc vài tuần là không thể chấp nhận được” - ông Ustenko nói.
Mặc dù EU ban đầu đã thông qua khoản hỗ trợ 8,8 tỉ USD (9 tỉ Euro) vào tháng 5 năm ngoái, song chỉ một phần nhỏ trong số đó đã được gửi tới Ukraina cho đến nay. Động thái mới nhất sẽ chia khoản 4,9 tỉ USD (5 tỉ Euro) thành ba đợt để chuyển trước cuối năm 2022, mặc dù phần còn lại của gói ban đầu có thể sẽ không được gửi cho đến năm sau.
Thỏa thuận ngày 3.10 diễn ra sau nhiều tháng tranh luận giữa các quốc gia thành viên EU về hình thức chính xác của khoản hỗ trợ, trong đó Đức ủng hộ viện trợ thay vì cho vay. Berlin cũng đã chấp nhận kế hoạch cung cấp 4,9 tỉ USD mới nhất dưới dạng cho vay, nhưng EU vẫn chưa đạt được đồng thuận về số tiền còn lại.
Ukraina phụ thuộc rất nhiều vào viện trợ nước ngoài kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự bắt đầu vào tháng 2. Sản lượng kinh tế của Ukraina bị ảnh hưởng tới 40% trong năm nay và chính phủ phải đối mặt với thâm hụt ngân sách khoảng 5 tỉ USD mỗi tháng.
Trong khi Mỹ chạy đua để bơm tiền mặt vào Ukraina, phê duyệt khoảng 20 tỉ USD dành riêng cho hỗ trợ kinh tế và nhân đạo, thì EU do dự hơn. Các nước thành viên EU gửi tổng cộng khoảng 13 tỉ USD - theo công cụ theo dõi viện trợ của Viện Kiel.
Việc chuyển giao vũ khí của Washington cho Kiev cũng cao hơn so với Châu Âu gần 10 lần. Washington được cho là đã nhận thấy sự chênh lệch, khi các quan chức Mỹ gần đây nói với Bloomberg rằng chính quyền Tổng thống Joe Biden “đã thúc ép Châu Âu làm nhiều hơn nữa” để hỗ trợ Ukraina và “chia sẻ gánh nặng nhiều hơn”.
Các cuộc thảo luận về viện trợ trong tương lai từ EU sẽ được tổ chức tại một cuộc họp sắp tới ở thủ đô Berlin của Đức vào cuối tháng này. Cố vấn Ustenko bày tỏ hy vọng các quốc gia thành viên EU sẽ đẩy nhanh tiến trình, nói rằng “Berlin sẽ chỉ là bước tiếp theo của những cuộc thảo luận này”.