Chuyện riêng của nước Anh

Sóng gió chính trị hiện tại trên đảo quốc liên quan đến việc nước Anh ra khỏi EU (Brexit), hay nói cho đúng hơn là liên quan đến việc xử lý Brexit.

Mùa hè năm 2016, cử tri trên đảo quốc này với đa số rất mong manh trong một cuộc trưng cầu dân ý đã quyết định đưa nước Anh ra khỏi EU. EU dẫu không muốn nhưng không ngăn cản được người Anh quyết định như vậy.

EU đã đạt được thoả thuận với chính phủ Anh về giải pháp và cách xử lý mọi vấn đề liên quan đến Brexit, kể cả về khuôn khổ quan hệ trong tương lai, tức là sau Brexit, giữa EU và Anh. Nhưng EU vẫn đồng thời để ngỏ cửa cho Anh tiếp tục ở lại trong EU.

Kịch bản này sẽ xảy ra khi phía Anh rút lại quyết định về Brexit mà ở Anh chỉ xảy ra khi lại có cuộc trưng cầu dân ý mới về Brexit mà kết quả là đa số cử tri Anh muốn nước Anh không ra khỏi EU nữa mà tiếp tục ở lại trong EU.

Vấn đề hiện tại về Brexit sẽ như thế nào hiện là chuyện riêng của Anh. Vì Brexit mà hai Thủ tướng Anh đã bị mất chức. Nhờ Brexit mà ông Boris Johnson trở thành thủ tướng hiện tại của Anh. Và ông này giờ đang tiến hành cuộc đấu quyết liệt với quốc hội để thực hiện Brexit bằng mọi giá chậm nhất đến ngày 31.10 tới.

Hai kịch bản của EU

Đối với EU thì chỉ có hai kịch bản Brexit là Brexit với hoặc không với bất kỳ thoả thuận nào giữa EU và Anh với thời điểm chậm nhất là ngày 31.10 tới.

Ông Boris Johnson chủ trương chỉ có một trong hai kịch bản là Brexit không với thoả thuận nào với EU và Brexit với thoả thuận mới với EU, tất cả đều chậm nhất tới ngày 31.10 này.

Vướng mắc ở chỗ EU không chấp nhận đàm phán lại với Anh về Brexit. Vướng mắc ở chỗ quốc hội Anh không chấp nhận kịch bản Brexit mà không có thoả thuận nào với EU.

Bởi thế, quốc hội Anh đã liên tiếp bác bỏ những thủ thuật chính trị của ông Boris Johnson trong những ngày vừa qua và đã thông qua luật mới buộc ông Boris Johnson phải đề nghị EU gia hạn thêm thời gian thực hiện Brexit cho đến ngày 31.1.2020 nếu như đến ngày 19.10 này phía Anh không đạt được thoả thuận mới với EU về Brexit.

Luật này tai hại đối với ông Boris Johnson ở chỗ vừa không còn để cho ông Boris Johnson chủ động thực hiện Brexit và đặt quốc hội trước sự đã rồi lại vừa làm tổn hại trực tiếp thể diện và uy danh của ông Boris Johnson vì người này kiên quyết từ chối làm việc đề nghị EU gia hạn thêm thời gian thực hiện Brexit.

Vì không bên nào chịu nhường bên nào như thế nên cuộc đấu quyền lực giữa chính phủ và quốc hội ở Anh hiện xoay quanh hàng đầu việc tiến hành tổng tuyển cử trước thời hạn. Ông Boris Johnson muốn tiến hành cuộc bầu cử quốc hội này trước ngày 31.10 để tận lợi triệt để từ cam kết là sẽ giải quyết dứt điểm bằng mọi giá việc Brexit chậm nhất cho tới ngày 31.10.2019.

Phe đối lập lại muốn chỉ tổ chức tổng tuyển cử trước thời hạn khi kịch bản cuối cùng về Brexit đã rõ ràng, qua đó tận lợi từ việc vừa vẫn thực hiện Brexit vừa đẩy ông Boris Johnson vào tình thế bị coi là không thực hiện được cam kết.

Bị đẩy vào đường cùng bởi bộ luật mới kia và bởi sự bất hợp tác của phe đối lập - ông Boris Johnson cần đa số ít nhất hai phần ba trong hạ viện để có thể tiến hành tổng tuyển cử trước thời hạn - ông Johnson đã chịu chấp nhận là nếu không đạt được thoả thuận mới với EU về Brexit thì sẽ yêu cầu EU gia hạn thêm thời gian thực hiện Brexit để đổi lấy việc có thể tiến hành tổng tuyển cử trước thời hạn.

Chính trường nước Anh hỗn loạn và kết cục của chuyện Brexit vẫn bất định bởi hiện có thể chắc chắn được là chính phủ của ông Boris Johnson không xử lý được việc Brexit cho đến ngày 31.10 tới và chưa ai dám chắc là chính phủ mới với thủ tướng cũ hay mới sau cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn có thể xử lý được ổn thoả chuyện Brexit hay không.