Ngày 8.10, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho biết bà và các thành viên đảng Dân chủ đang xem xét áp dụng một điều khoản của Tu chính án 25 Hiến pháp Mỹ, trong đó cho phép Phó Tổng thống lên nắm quyền nếu Tổng thống không đủ năng lực đảm trách công việc.
“Ngày mai, chúng ta sẽ nói về Tu chính án 25. Nhưng hiện tại không nên bị sao nhãng khỏi chủ đề mà chúng ta đang nói tới” - tờ New York Post dẫn lời bà Pelosi nói khi trả lời câu hỏi về gói hỗ trợ trong đại dịch COVID-19.
Sau đó, khi được hỏi về việc liệu Tu chính án 25 có nên được viện dẫn hay không, bà Pelosi đã không trả lời thẳng vào trọng tâm câu hỏi mà lại cáo buộc rằng, có sự thiếu minh bạch về sức khỏe của Tổng thống Donald Trump, sau khi ông được chẩn đoán mắc COVID-19.
“Tôi sẽ không nói về điều đó hôm nay ngoại trừ việc nói với các bạn rằng, nếu các bạn muốn bàn về điều đó, chúng tôi sẽ gặp lại các bạn vào ngày mai” - bà Pelosi nói.
Trong một thông cáo báo chí chiều 8.10, bà Pelosi và Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Jamie Raskin cho hay họ sẽ thành lập một uỷ ban đánh giá năng lực sức khoẻ và tâm thần của Tổng thống Donald Trump để xem ông có đủ không đủ sức khỏe hoặc tinh thần để đảm trách công việc tổng thống hay không.
Việc thành lập uỷ ban này “cho phép Quốc hội đảm bảo việc điều hành đất nước hiệu quả và không bị gián đoạn” - thông cáo báo chí cho biết.
Được phê chuẩn vào năm 1967, Tu chính án 25 của Hiến pháp Mỹ gồm 4 phần.
Phần 1 tái khẳng định điều đã được quy định trong Hiến pháp Mỹ rằng, nếu Tổng thống phải rời bỏ nhiệm vụ của mình vì qua đời hay từ chức, Phó Tổng thống sẽ trở thành Tổng thống.
Phần 2 quy định về việc thay thế Phó Tổng thống khi vị trí này bị bỏ trống.
Phần 3 quy định khi nào và như thế nào thì một Tổng thống có thể tự nguyện chuyển giao quyền lực tạm thời cho Phó Tổng thống.
Ba phần nói trên đều đã được áp dụng. Trong khi đó, phần 4, vốn chưa bao giờ được áp dụng trong lịch sử Tu chính án 25, quy định: “Bất cứ khi nào Phó Tổng thống và đa số thành viên nội các đệ trình cho Chủ tịch lâm thời Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện bản tường trình viết tay rằng, Tổng thống đương nhiệm không có khả năng gánh vác quyền hạn và trọng trách của nhiệm sở, Phó Tổng thống sẽ ngay lập tức nắm quyền với tư cách quyền Tổng thống”.
Tổng thống Donald Trump và phe Cộng hòa đã phản ứng dữ dội trước động thái của Chủ tịch Hạ viện Mỹ. Trong khi đó, bác sĩ Nhà Trắng Sean Conley hôm 8.10 cho biết, Tổng thống Donald Trump hoàn tất điều trị COVID-19 và có thể tham gia sự kiện công chúng vào ngày mai, 10.10.
Trong bản ghi nhớ gửi Nhà Trắng, bác sĩ Sean Conley viết: “Kể từ khi trở về nhà, sức khỏe của Tổng thống Donald Trump vẫn ổn định và không có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sự tiến triển của bệnh tật. Nhìn chung, Tổng thống phản ứng rất tốt với việc điều trị, không có bằng chứng về tác dụng phụ… Tổng thống có thể an toàn tham gia các sự kiện công chúng vào ngày 10.10”.